ΒΙΒΛΙΟ : Ανδρέας Κλ. Σοφοκλέους : Η έγκλειστη ποίηση των φυλακών και των κρατητηρίων 1955-59 Εκδόσεις Κυπριακά Θέματα Λευκωσία 2015
Για τον Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, έχουν γραφτεί και γράφονται
αρκετά βιβλία, τα περισσότερα αφηγήσεις και μνήμες αγωνιστών που συμμετείχαν σ’ αυτό το έπος.
Ακόμη γράφονται ιστορικές μελέτες από ειδικούς τόσο σε Ελλάδα και Κύπρο όσο και
στην Μεγάλη Βρετανία, τον μεγάλο αντίπαλο που νίκησαν μια χούφτα αμούστακα
ελληνόπουλα του νησιού με την σοφή καθοδήγηση του Γεώργιου Γρίβα – Διγενή.
Ένας τομέας λιγότερο γνωστός, μα βαθιά ανθρώπινος και
συναισθηματικός, είναι η καλλιτεχνική έκφραση αγωνιστών και ηρωομαρτύρων γι’ αυτόν τον ένδοξο Αγώνα. Παλικάρια που έμειναν
στις φυλακές και στα κρατητήρια των Άγγλων στην Κύπρο, προσπάθησαν τις δύσκολες
ώρες τους να βρουν ένα τρόπο για να αποτυπώσουν τα συναισθήματα που ένοιωθαν
για τον Αγώνα και ιδιαίτερα για τον στόχο του που ήταν η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ από τα
αποικιοκρατικά δεσμά και η ΕΝΩΣΗ με την Ελλάδα. Και τι καλύτερη έκφραση από την
ποίηση με τον λυρισμό και την ευαισθησία που
μπορούν να συμπυκνωθούν σε λίγες λέξεις, σε λίγες γραμμές, μα που
μπορούν να πουν πολλά για αυτά που έκρυβαν στην καρδιά και την ψυχή τους.
Ο Δρ. Ανδρέας Σοφοκλέους συγκέντρωσε ποιήματα που έγραψαν
πολιτικοί κατάδικοι στις Κεντρικές Φυλακές και πολιτικοί κρατούμενοι στα
κρατητήρια της Κύπρου. Αυτά είχαν δημοσιευθεί κατά την διάρκεια του
εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955 -59, και κάτω από δύσκολες
συνθήκες(αυστηρή λογοκρισία, μέτρα έκτακτης ανάγκης κλπ), στην
εβδομαδιαία
εφημερίδα της Λευκωσίας «ΚΥΠΡΟΣ» και στο 15νθήμερο περιοδικό «TIMES OF CYPRUS» ή «ΚΑΙΡΟΙ ΤΗΣ
ΚΥΠΡΟΥ».
Γράφει ο συγγραφέας στον πρόλογό του για τη δομή και την ύλη
του βιβλίου:
«Αποφασίσαμε όπως η εργασία αυτή χωριστεί σε δυο μέρη. Στο Α΄ Μέρος
συγκεντρώσαμε τα αγωνιστικά πατριωτικά ποιήματα που δημοσιεύθηκαν στην
εφημερίδα «ΚΥΠΡΟΣ» και στο Β΄ Μέρος συγκεντρώσαμε τα ποιήματα που δημοσιεύθηκαν
στο περιοδικό «TIMES OF CYPRUS».
Σε κάθε μέρος παραθέσαμε μια εισαγωγή για την ιστορία και τα
χαρακτηριστικά κάθε εντύπου. Στη συνέχεια παραθέσαμε τα ποιήματα με χρονολογική
σειρά με βάση την ημερομηνία δημοσίευσής τους. Στο τέλος κάναμε μια σύγκριση
στα ποιήματα που δημοσιεύτηκαν στα δυο έντυπα και καταλήξαμε σε ένα επίλογο με
συμπεράσματα και εισηγήσεις».
Η Κλαίρη Αγγελίδου, αγωνίστρια της ΕΟΚΑ και πρώην Υπουργός
Παιδείας της Κύπρου, ποιήτρια η ίδια, έγραψε λίγα λόγια προλογίζοντας το πόνημα
του Ανδρέα Σοφοκλεους. Γράφει χαρακτηριστικά:
«Κοκκινοτριμιθιά, Πύλα, Πολέμι, Πλάτρες, Αμμόχωστος, Πυρόι, Δεκέλεια,
Ομορφίτα.
Σε κάποια απ’ αυτά γίνονταν και φρικτά βασανιστήρια.
Οι κρατούμενοι στην πλειοψηφία γράφουν για την ελευθερία, που την
λατρεύουν, που την οραματίζονται και έρχεται φέρνοντας την Ανάσταση, την Άνοιξη
στον ματωμένο τόπο τους...
Γράφουν στίχους λυρικούς, αφιερωμένους στα αγαπημένα πρόσωπα...
Υμνούν τον Αυξεντίου, τον Μάτση, τον Καραολή, τον Μάρκο Δράκο, του
τέσσερεις του Λιοπετριού, τη Λουκία, τον Λένα, αλλά και όλους τους ήρωες που
μάχονται με τον αδυσώπητο εχθρόν.
Δυσανασχετούν γιατί εκείνοι είναι εγκλωβισμένοι και δεν μπορούν να
δράσουν...
Τα ποιήματα δείχνουν απερίφραστα την αδούλωτη ψυχή των καταδίκων, που
δεν πτοείται, όταν αγωνίζεται για την ΛΕΥΤΕΡΙΑ.
Η Ελληνική ψυχή είναι αδάμαστη και ανανεώνει την ιστορική παράδοση από
τα πανάρχαια χρόνια ως σήμερα».
Θα κλείσουμε αυτή την μικρή παρουσίαση του βιβλίου μ’ ένα
ποίημα της συλλογής, χαρακτηριστικό του πόθου των Ελλήνων της Κύπρου για την
καταγωγή τους αλλά και για τον προαιώνιο πόθο και στόχο του Αγώνα την ΕΝΩΣΗ με
την Ελλάδα.
Το ποίημα γράφτηκε από τον πολιτικό κρατούμενο στα
κρατητήρια της Πύλας, Μέλιο Ιωαννίδη D.P 998
και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΚΥΠΡΟΣ» στις 17 Φεβρουαρίου 1958.
Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΙΝ’ ΕΛΛΑΔΑ
Κι’ αν είσαι κόρη σκλάβα
η όψη σου μιλά
πως έχεις την Ελλάδα
βαθειά μέσ’ την καρδιά.
Η θάλασσα, οι κάμποι,
οι λόγγοι, τα βουνά,
η όψη σου που λάμπει
το λένε καθαρά.
Το γαλανό σου ντύμα
στο σκότος της σκλαβιάς
σαν το γαλάζιο κύμα
στην νέκρα της νυχτιάς.
είν’ για παρηγοριά
τον δρόμο δε βαδίζεις
προς την ελευθεριά.
ΣΠΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου