Το ζωγραφικό έργο του εθνικού μας ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη

Tον Βασίλη Μιχαηλίδη τον γνωρίζουμε ως τον εθνικό ποιητή της Κύπρου λόγω του ποιήματος της 9ης Ιουλίου. Εκτός όμως από ποιητής υπήρξε και ζωγράφος. 
Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής πήρε στη Λευκωσία από τον γνωστό ζωγράφο της εποχής Χατζηχριστόδουλο γύρω στα 1863. Παράλληλα, φοίτησε στην Ελληνική Σχολή Λευκωσίας όπου δίδασκε ο θείος του από την πλευρά του πατέρα του,Ιωάννης Οικονομίδης. Το 1868 ήρθε με το θείο του στη Λάρνακα όταν αυτός χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Κιτίου με το όνομα Κυπριανός Οικονομίδης. Η περίοδος από το 1868 μέχρι το 1875 που έφυγε από τη Λάρνακα για την Ιταλία με σκοπό να βελτιώσει και να διευρύνει τους ζωγραφικούς τους ορίζοντες, θεωρείται η πιο καθοριστική της ζωής του, αφού εδώ είχε τη δυνατότητα να γνωρίσει επιφανείς πνευματικούς ανθρώπους. Επί πλέον στη Λάρνακα ζωγράφισε κάποιους πίνακες, που παρόλο ότι είναι ανυπόγραφοι, αποδίδονται από τους μελετητές του έργου του στον Βασίλη Μιχαηλίδη.
Φωτ 1: «Η Αγία Οικογένεια». Συλλογή Μητρόπολης Κιτίου
Όλα τα πρόσωπα που ζωγράφισε έχουν σχέση με τη Λάρνακα. Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο το 1878, επηρεασμένος από τον Ιταλό ζωγράφο Ραφαήλ Σάντιέργα του οποίου είδε στη Φλωρεντία, ζωγράφισε έναν πίνακα που φέρει την ονομασία «Η Αγία Οικογένεια», και που ανήκει στη συλλογή της Μητρόπολης Κιτίου (φωτ 1). Στο έργο αυτό οι μορφές είναι αυτόφωτες και έχουν ένα ροδαλό χρώμα. Ο πίνακας εκτός από στοιχεία ιταλικής ζωγραφικής έχει και στοιχεία βυζαντινής τέχνης, όπως είναι οι ευθείες μύτες των προσώπων, ιδιαίτερα της Παναγίας. Στο βάθος του πίνακα δεξιά ένα τρίτο πρόσωπο, πιθανόν του Ιωσήφ σε ώριμη ηλικία βλέπει τον Χριστό. Το μοτίβο συμπληρώνει ένα τέταρτο πρόσωπο, πιθανόν αγγέλου. Πρόκειται για ελαιογραφία σε καμβά. Ο Βασίλης Μιχαηλίδης ποτέ δεν συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Έφυγε για την Ελλάδα όπου πολέμησε για την απελευθέρωση των Ηπειροθεσσαλών. Όταν επέστρεψε στη Λεμεσό τέλος του 1878, ήταν πάμπτωχος και άρρωστος από ρευματισμούς.

Οι δύο προσωπογραφίες ανήκουν στον κύριοΤζόζεφ Πασκοτίνι πρόξενο της Αυστρίας στη Λάρνακα και στην πρώτη του σύζυγο κυρία Πασκοτίνι της οικογένειας Ματτέι, μιας από τις πιο πλούσιες οικογένειες της Κύπρου του 18ου και 19ου αιώνα. Οι δύο αυτοί πίνακες ελαιογραφίες, ανήκουν σε ιδιωτική συλλογή. Και στους δύο δίνεται έμφαση στη λεπτομέρεια, όπως η σοβαρή έκφραση των προσώπων, το διακοσμηνένο κολλάρο και η εσάρπα σε τόνους κόκκινου και πράσινου, το έντονο λευκό στο στήθος και το λεπτοκαμωμένο κεφάλι στον πίνακα της κυρίας Πασκοτίνι.
Ο Βασίλης Μιχαηλίδης κατά την περίοδο που έμενε στη Μητρόπολη Κιτίου φιλοξενούμενος του θείου του, φιλοτέχνησε την προσωπογραφία του σε ακουαρέλλα. Ο πίνακας παρουσιάζει πρόσωπο εκφραστικό σε αντίθεση με τις άλλες προσωπογραφίες. Πολύ καλά αποδίδει τα χαρακτηριστικά του προσώπου, ενώ η γενειάδα και το καλημαύχι περιβάλλουν ζωγραφικά το έργο από το οποίο βγαίνει ένα καλά δομημένο πρόσωπο. Ο πίνακας αυτός ανήκει σε ιδιωτική συλλογή. Ο Κυπριανός Οικονομίδης, η σημαντικότερη εκκλησιαστική φυσιογνωμία του τέλους της Τουρκοκρατίας και των αρχών της Αγγλοκρατίας, διετέλεσε επίσκοπος Κιτίου από το 1868 έως το θάνατό του το 1886.
Μια άλλη προσωπογραφία από λάδι σε καμβά είναι του κτήτορα της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Κοντού, Μελέτιου Οικονόμου από τα Λεύκαρα. Ο ιερέας βλέπει κατευθείαν το θεατή. Κυριαρχεί το βαθύ κόκκινο που περιβάλλει το πρόσωπο και το μαύρο ράσο. Στο κάτω μέρος της σύνθεσης ξεχωρίζει να κρατεί με το δεξί χέρι ειλητάριο στο οποίο αναγράφεται, Μελέτιος Οικονόμος κτήτωρ της Μονής Αγίου Γεωργίου. Ο πίνακας βρίσκεται στη συλλογή της Μονής.
Μελέτιος Οικονόμος από τα Λεύκαρα
Πηγή: Τώνια Γεωργίου Λοΐζου, Οι θεμελιωτές-Εκατό Χρόνια Κυπριακής Τέχνης, σσ.12-15, έκδοση Δήμου Λάρνακας, Λάρνακα 2002.
/larnacainhistory.wordpress.com/

Σχόλια