Σπύρος Δημητρίου
Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα – Διγενή
Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα – Διγενή
Στις 17 Μαίου 1956 οι άγγλοι ξεκίνησαν μεγάλες επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή Ξηρού- Τηλλυρίας – Κύκκου. Αυστηρά μέτρα με αποκλεισμούς εφαρμόστηκε σ’ εκείνες τις περιοχές με την παρουσία πολυάριθμου στρατού με ανιχνευτικά σκυλιά και την βοήθεια των ελικοπτέρων να εποπτεύουν τα βουνά. Την επόμενη μέρα, 18 Μαίου 1956 έγιναν εκτεταμένες έρευνες στο Μηλικούρι όπου συνελήφθησαν περίπου 30 άτομα και μεταφέρθηκαν στον Ξηρό για ανάκριση. Δυο αντάρτικες ομάδες συνελήφθησαν, η μια ήταν του Χριστάκη Ελευθερίου. Γράφει ο Διγενής στα Απομνημονεύματα του Αγώνα : « Την επομένη, 18ην Μαίου, εγένοντο εκτεταμέναι έρευναι εις το χωρίον Μηλικούρι, οπόθεν τριάκοντα πρόσωπα μεταφέρθησαν εις Ξερόν δι’ ανάκρισιν. Αι έρευναι αύται διέφερον των μέχρι τούδε ενεργηθεισών ως προς τον τρόπν, καθ’ όν διεξήχθησαν, και την έκτασιν….. Αποτέλεσμα των ερευνών τούτων ήτο να εγκλωβισθούν και συλληφθούν η αντάρτικη ομάς της Τηλλυριάς και ετέρα μικρά τοιαύτη εκ τεσσάρων ανδρών. Βραδύτερο ναι επιχειρήσεις του στρατού επεξετάθησαν Δ. και ΝΔ. μεταξύ παραθαλασσίας περιοχής Πύργου – Πωμού και Σταυρού Ψώκας – Τριπύλου – Αγιάς, με αποτέλεσμα να εγκλωβισθή και συλληφθή η βορείως της Άνω Παναγιάς ανταρτική ομάς, μετά της οποίας ευρισκόμην και την οποίαν είχον εγκαταλείψει προ τινων ημερών... Ήδη, ήρχισε να διαγράφεται το σχέδιον του αντιπάλου. Μετά τας γενομένας επιχειρήσεις αι οποίαι απέβλεπον εις την εκκαθάρισιν της ζώνης μεταξύ της παρακτίου περιοχής Πύργου –Πωμού και Ξηρού – Κάμπον – Μαύρες Συκιές – Δώδεκα Άνεμοι, αι επιχειρήσεις θα διηυρύνοντο ανατολικώτερον, προς τον σκοπόν όπως εξοντώσουν όλας τας εις την περιοχήν Κύκκου ομάδας, φονεύσουν δε και εμέ το ίδιον, διότι όχι μόνον είχον παλαιοτέρας πληροφορίας περί της εν τη περιοχή ταύτη παρουσίας μου, αλλά και έλαβον νέας από συλληφθέντας εκ των ομάδων μας. Πράγματι τοιαύται πληροφορίαι εδόθησαν εις τον αντίπαλον».
Έτσι και έγινε. Εκτός από τη σύλληψη του Χριστάκη Ελευθερίου, συνελήφθησαν και ο αγωνιστής αντάρτης Ανδρέας Πολυβίου(Μπότσαρης) μαζί με τον Μπούμπουλη στον Κάμπο. Ο προδότης, που αναφέρει ο Διγενής, ήταν πράγματι πάνω στο ελικόπτερο και έδειχνε τα λημέρια της Βασιλικής όπου οι άγγλοι βρήκαν τα κρησφύγετα που λίγες μέρες πριν φιλοξενούσαν τον Αρχηγό με τα παλικάρια του.
Μάταια προσπάθησε ο Σάββας Αλωνεύτης, που βρισκόταν στην μονή ντυμένος μοναχός, να ενημερώσει τον αρχηγό με την πρώτη ευκαιρία. Η επιστολή που είχε
ετοιμάσει με όλες αυτές τι πληροφορίες δεν μπόρεσε να τη στείλει στον Διγενή, γιατί συνελήφθη από προδοσία στις 23 Μαίου 1956.Έτσι και έγινε. Εκτός από τη σύλληψη του Χριστάκη Ελευθερίου, συνελήφθησαν και ο αγωνιστής αντάρτης Ανδρέας Πολυβίου(Μπότσαρης) μαζί με τον Μπούμπουλη στον Κάμπο. Ο προδότης, που αναφέρει ο Διγενής, ήταν πράγματι πάνω στο ελικόπτερο και έδειχνε τα λημέρια της Βασιλικής όπου οι άγγλοι βρήκαν τα κρησφύγετα που λίγες μέρες πριν φιλοξενούσαν τον Αρχηγό με τα παλικάρια του.
Μάταια προσπάθησε ο Σάββας Αλωνεύτης, που βρισκόταν στην μονή ντυμένος μοναχός, να ενημερώσει τον αρχηγό με την πρώτη ευκαιρία. Η επιστολή που είχε
Γράφει ο Διγενής στο ημερολόγιο :
«20 Μαίου 1956. Ηγέρθημεν την 4ην πρωινήν. Ουδεμία σοβαρά κίνησις παρετηρήθη πλήν 5-6 ατόμων κινηθέντων επί υψώματος, βορείως λημεριού Λυκούργου( Μάρκος Δράκος). Χθές εσπέραν εις Ριζοκάρπασον ετραυματίσθη εις στρατιώτης. Σήμερον πρωίαν εις Λεμεσόν ετραυματίσθη εις στρατιώτης. Ηρεμία εις τον τομέα μας καθ’ όλην την ημέραν. Αι έρευναι εις την περιοχήν Λεύκας – Κάμπου εσυνεχίσθησαν. Ο ραδιοσταθμός Κύπρου ανέφερε περί ανευρέσεως κυνηγετικών όπλων και ενός πολυβόλου. Είμεθα ήδη άνευ συνδέσμου με λοιπά τμήματα και Λευκωσίαν. Σκέπτομαι να τον αντικαταστήσω, 22αν τρεχ. βράδυ. Αποστέλλω σύνδεσμον εις Σχολήν(Κύκκος) δια να ιδώ τι συμβαίνει».
Στις 20 Μαίου 1956, πήγε και ο Κωνσταντίνος Λευκωσιάτης στον Κύκκο προκειμένου να μάθει νέα του Διγενή, γιατί είχε χάσει κάθε επαφή μαζί του. Με τη συνοδεία 10 μαθητών της Ιερατικής Σχολής και με την πρόφαση χειροτονίας ενός ιερέα κατάφερε να σπάσει τον στρατιωτικό αποκλεισμό και να πάει στη μονή, μεταφέροντας και την αλληλογραφία του Αρχηγού. Το βράδυ ένας απεσταλμένος του Διγενή κατάφερε να προσεγγίσει το μοναστήρι, να πάρει το καθυστερημένο ταχυδρομείο και να δώσει σημειώματα και διαταγές του Αρχηγού με πιο σημαντική την γενική επίθεση σε όλες τις πόλεις ώστε να γίνει αντιπερισπασμός και να ανακουφιστούν οι αντάρτικες ομάδες των βουνών. Ενώ συνέβαιναν αυτά, άγγλοι στρατιώτες μπήκαν στην μονή και άρχισαν εξονυχιστική έρευνα. Ο Λευκωσιάτης κατάφερε όμως να στείλει αυτή τη διαταγή με ένα μαθητή και με κυβερνητικό αυτοκίνητο, στη Λευκωσία. Ο ίδιος και οι μαθητές αναχώρησαν την επομένη, 23 Μαίου και μέσου Πεδουλά και την υπόλοιπη αλληλογραφία του Διγενή καλά κρυμμένη , πήγαν στη Λευκωσία.
Ο κλοιός γύρω από τον Αρχηγό και τα παλικάρια του άρχισε να σφίγγει, καθώς τα αγγλικά στρατεύματα είχαν καταφέρει προς το παρόν να τον απομονώσουν από τα υπόλοιπα στελέχη του στο νησί. Εντούτοις το ηθικό όλων ήταν μεγάλο και όλοι ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κι αυτή τη δύσκολη κατάσταση δίνοντας μάχη μέχρις εσχάτων.
Γράφει ο Διγενής στο ημερολόγιό του :
Στις 20 Μαίου 1956, πήγε και ο Κωνσταντίνος Λευκωσιάτης στον Κύκκο προκειμένου να μάθει νέα του Διγενή, γιατί είχε χάσει κάθε επαφή μαζί του. Με τη συνοδεία 10 μαθητών της Ιερατικής Σχολής και με την πρόφαση χειροτονίας ενός ιερέα κατάφερε να σπάσει τον στρατιωτικό αποκλεισμό και να πάει στη μονή, μεταφέροντας και την αλληλογραφία του Αρχηγού. Το βράδυ ένας απεσταλμένος του Διγενή κατάφερε να προσεγγίσει το μοναστήρι, να πάρει το καθυστερημένο ταχυδρομείο και να δώσει σημειώματα και διαταγές του Αρχηγού με πιο σημαντική την γενική επίθεση σε όλες τις πόλεις ώστε να γίνει αντιπερισπασμός και να ανακουφιστούν οι αντάρτικες ομάδες των βουνών. Ενώ συνέβαιναν αυτά, άγγλοι στρατιώτες μπήκαν στην μονή και άρχισαν εξονυχιστική έρευνα. Ο Λευκωσιάτης κατάφερε όμως να στείλει αυτή τη διαταγή με ένα μαθητή και με κυβερνητικό αυτοκίνητο, στη Λευκωσία. Ο ίδιος και οι μαθητές αναχώρησαν την επομένη, 23 Μαίου και μέσου Πεδουλά και την υπόλοιπη αλληλογραφία του Διγενή καλά κρυμμένη , πήγαν στη Λευκωσία.
Ο κλοιός γύρω από τον Αρχηγό και τα παλικάρια του άρχισε να σφίγγει, καθώς τα αγγλικά στρατεύματα είχαν καταφέρει προς το παρόν να τον απομονώσουν από τα υπόλοιπα στελέχη του στο νησί. Εντούτοις το ηθικό όλων ήταν μεγάλο και όλοι ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κι αυτή τη δύσκολη κατάσταση δίνοντας μάχη μέχρις εσχάτων.
Γράφει ο Διγενής στο ημερολόγιό του :
«24 Μαίου. Η σημερινή μέρα η χειροτέρα του αγώνος δι’ εμέ, αποξενωμένος των τμημάτων και χωρίς πληροφορίες. Προσπαθώ να αποκαταστήσω συνδέσμους. Λόγω του φόνου Τούρκου αστυνομικού τη νύχτα 24ης τρεχ. ανθελληνική διαδήλωσις Τούρκων έγινεν και σύγκρουσις εις Λάρνακα και Λεμεσόν με τραυματίας εκατέρωθεν. Διαδηλώσεις μα βανδαλισμούς Τούρκων εναντίον ελληνικών καταστημάτων έλαβον χώραν εις Λευκωσίαν και Κτήμα.
26 Μαίου. Την 20ην ώραν διήλθον κάτωθι του λημεριού μας δυο στρατιωτικά τζίπ από Κύκκον προς οδόν Πέτρα Βάσα – Μηλικούρι. Ελάβομεν μέτρα ασφαλείας εκ φόβου μήπως απεβίβασαν παρά οδόν ενέδρα».
Το μυαλό και ψυχή του Αρχηγού της ΕΟΚΑ είχαν πάρει φωτιά. Το ψύχραιμο και «ψυχρό» μυαλό, όμως, του αξιωματικού Γρίβα θα έδινε τη λύση και σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση.
26 Μαίου. Την 20ην ώραν διήλθον κάτωθι του λημεριού μας δυο στρατιωτικά τζίπ από Κύκκον προς οδόν Πέτρα Βάσα – Μηλικούρι. Ελάβομεν μέτρα ασφαλείας εκ φόβου μήπως απεβίβασαν παρά οδόν ενέδρα».
Το μυαλό και ψυχή του Αρχηγού της ΕΟΚΑ είχαν πάρει φωτιά. Το ψύχραιμο και «ψυχρό» μυαλό, όμως, του αξιωματικού Γρίβα θα έδινε τη λύση και σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση.
Πηγές:
Γεώργιος Γρίβας – Διγενής Απομνημονεύματα του Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2013.
Λεωνίδα Λεωνίδου Γεώργιος Γρίβας – Διγενής Βιγραφία Τόμος Β΄(1950-1959) Εκδόσεις Προσωπική Λευκωσία 1997
Γεώργιος Γρίβας – Διγενής Απομνημονεύματα του Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2013.
Λεωνίδα Λεωνίδου Γεώργιος Γρίβας – Διγενής Βιγραφία Τόμος Β΄(1950-1959) Εκδόσεις Προσωπική Λευκωσία 1997
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου