ΒΙΒΛΙΟ: ΑΝΝΑ ΑΝΔΡΕΟΥ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥΣ.

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα στην μελέτη των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι η ελλιπής γνώση της άλλης πλευράς. Δεν μεταφράζουμε συνήθως βιβλία που γράφουν στην απέναντι όχθη του Αιγαίου και αφορούν την ιστορία(μαρτυρίες αξιωματικών, διπλωματών, πολιτικών κλπ), είτε αφορούν το πως βλέπουν και σχεδιάζουν τις διεθνείς τους σχέσεις και την διπλωματία, επηρεάζοντας  άμεσα τις μεταξύ μας σχέσεις.

Το βιβλίο της δημοσιογράφου Άννας Ανδρέου έρχεται να καλύψει ένα τέτοιο κενό. Η γνώση της τουρκικής γλώσσας αλλά και η επαγγελματική της σχέση ως ανταποκρίτρια ΜΜΕ  σε Κύπρο και Ελλάδα από το 2004 στην Κωνσταντινούπολη, την βοήθησαν σ’ αυτή την όχι και τόσο εύκολη έρευνα.

Το βιβλίο αφορά την περίοδο της εισβολής στην μαρτυρική Κύπρο το 1974 και περιλαμβάνει συνεντεύξεις με Τούρκους αξιωματικούς που έλαβαν μέρος στις μάχες από κρίσιμα πόστα. Επίσης, περιλαμβάνει αποσπάσματα από βιβλία που γράφτηκαν από Τούρκους αξιωματικούς για το κρίσιμο εκείνο καλοκαίρι και είναι παντελώς άγνωστα στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Γράφει στον πρόλογό της : «...Ξεκίνησα τις συνεντεύξεις. Άλλοι δέχτηκαν να μου μιλήσουν και άλλοι όχι. Κάποιους τους πρόλαβα εν ζωή, άλλους όχι. Με τη βοήθεια του Τούρκου δημοσιογράφου της πρώτης γραμμής του πολέμου του 1974 Εργκίν Κονούκσεβερ μίλησα με τον πλοίαρχο Νεσέτ Ικίζ, τον πρώτο διοικητή συντάγματος του τουρκικού στρατού που κατέβηκε στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου, τον αντιστράτηγο Μουζαφέρ Σεβέρ ο οποίος εκτελούσε χρέη συντονιστή των δυνάμεων που αποβιβάστηκαν στην Κύπρο δίπλα στον σωματάρχη Νουρετίν Ερσίν. Τον υποστράτηγο Ερσέλ Καγιάν ο οποίος είναι ο αξιωματικός που είχε ανάψει το τσιγάρο ενός αιχμαλώτου στην πιο γνωστή φωτογραφία που τραβήχτηκε κατά την εισβολή. Τον τότε υπολοχαγό Μεσούτ Γκιουνσέβ ο οποίος μετά το 1974 εγκαταστάθηκε στην Κύπρο. Τον υπολοχαγό Ατίφ Γιουρντακούλ ο οποίος είχε αναλάβει καθήκοντα φύλαξης εκατοντάδων αιχμαλώτων στο χωριό Άσσια. Ο Ατίφ Γιουρντακούλ πέθανε λίγους μήνες μετά τη συνέντευξη. Τον αντισυνταγματάρχη Οζχάν Μπακαλμπασίογλου ο οποίος βρισκόταν στο Κοτζάτεπε που βύθισαν τα ίδια τα τουρκικά αεροσκάφη κατά λάθος. Το

λοκατζή ταγματάρχηΧαλούκ Ουστουγκέν ο οποίος ήταν διοικητής του 1^ου Τάγματος Καταδρομέων ο οποίος πολέμησε με την 31^η Μοίρα Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς. Δυο μουτζαχίντ : Τον Αχμέτ Σεβέρ ο οποίος ήταν μέλος της ΤΜΤ και το 1960 είχε εκπαιδευτεί στο στρατόπεδο του Γραφείου Ειδικού Πολέμου της Τουρκίας και τον Ιμπραχήμ Σαλίχ ο οποίος αργότερα εγκαταλείποντας τον στρατό άρχισε να ερευνά τα γεγονότα του 1974 και έφτασε στο σημείο να αναθεωρήσει όλες τις απόψεις του.

Οι Τούρκοι αξιωματικοί μιλούν όχι μόνο για το επιχειρησιακό μέρος της εισβολής αλλά και για τη δική τους εμπειρία στον πόλεμο...».

Η τουρκική βιβλιογραφία που έχει μεταφραστεί για την συγκεκριμένη περίοδο είναι ελάχιστη και έγινε  αποσπασματικά πρίν από πολλά χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρω τα βιβλία του Μεχμέτ αλί Μπιράντ: Απόφαση Απόβαση και Παζαρέματα, αποσπάσματα από τα απομνημονεύματα του Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ που έβγαλε αρχικά σε ανάτυπο η κυπριακή υπηρεσία πληροφοριών και λίγο αργότερα κυκλοφόρησαν στο βιβλίο του Ερμπίλ Τουσάλπ : ο Πασάς κι ο Στρατηγός και το βιβλίο του κουρδικής καταγωγής δημοσιογράφου Ρόνι Αλάσορ με τίτλο : Διαταγή εκτελέστε τους αιχμαλώτους Επίσης υπήρξαν σποραδικές πληροφορίες σε βιβλία δικών μας που έγραψαν για εκείνη την περίοδο όπως το βιβλίο της Σοφίας Ιορδανίδου : Νταλγκά Νταλγκά Κύματα Κύματα Η μαρτυρία ενός τούρκου αξιωματικού για τη δεύτερη εισβολή στη Κύπρο.

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι υπάρχει όχι απλά έλλειψη αλλά μεγάλο κενό που δεν βοηθά καθόλου στην ιστορική μελέτη της περιόδου. Θα πρέπει πάντα να μελετάμε το «αντίπαλο» ακόμη κι αν δεν μας αρέσουν αυτά που γράφει.

Νομίζω ότι το βιβλίο της Άννας Ανδρέου ήρθε να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση, στην μελέτη της «άλλης πλευράς». Μετά τον αήμνειστο καθηγητή Νεοκλή Σαρρή που έγραψε για τα γεγονότα του 1974 σε βιβλίο του με βάση τις τουρκικές πηγές και κυκλοφόρησε το 1977, η Άννα Ανδρέου είναι η πρώτη που κάνει μια τέτοιου είδους έρευνα.

Το βιβλίο της προσφέρει πολλά και σε πολλά επίπεδα γι αυτό αξίζει να διαβαστεί. Κι ας ελπίσουμε να ρίξει το σπόρο ώστε να αρχίσει πιο συστηματική έρευνα στην ιστορική μαρτυρία αλλά και μετάφραση βιβλίων της «άλλης πλευράς».

Σπύρος Δημητρίου

Άννα Ανδρέου  Ραντεβού με του Στρατηγούς  Εκδόσεις ΑΒ Πολιτική  Λευκωσία 2016.

Το βιβλίο θα βρείτε στην Αθήνα

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ * Βιβλιοπωλείο Ιωάννου Χρ. Γιαννάκενα

Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ

Χαρ. Τρικούπη 14, τ.κ. 106 79 ΑΘΗΝΑ * Τηλ. 210 3628976 - 210 6440 021και τοτ. 210 3638435

www.hellasbooks.gr και

e-mail:acroceramo@hellasbooks.gr

                facebook: ΠΕΛΑΣΓΟΣ – ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΩΝ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

30 ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ : http://ekdoseispelasgos.blogspot.gr/