Μια αδημοσίευτη εργασία του Σάββα Χρίστη
για τον Βασίλη Μιχαηλίδη
Τον Ιούλιο του 1940, με αφορμή την επέτειο της 9ης Ιουλίου 1821, ο δημοτικιστής και λόγιος Σάββας Θ. Χρίστης (1887-1973) έγραψε ένα κείμενο για τον Βασίλη Μιχαηλίδη για να το εκφωνήσει σε θρησκευτικό μνημόσυνο στην Κερύνεια, αλλά τελικά το διάβασε στις 21 του ίδιου μήνα στο οίκημα της «Φιλοπτώχου Αδελφότητος Λαπήθου». Λίγο αργότερα, ο Σ. Χρίστης έστειλε το κείμενο της ομιλίας του στο περιοδικό Κυπριακά Γράμματα, αλλά δεν δημοσιεύτηκε. Ξέμεινε στο αρχείο του Κώστα Προυσή (το οποίο κατατέθηκε πρόσφατα στο Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄) και το παρουσιάζουμε εδώ.
Όμως γιατί δεν δημοσιεύτηκε το κείμενο αυτό; Μόλις τότε, τον Αύγουστο του 1940, είχε κυκλοφορήσει το ογκώδες αφιέρωμα των Κυπριακών Γραμμάτων στον Β. Μιχαηλίδη. Εδώ αναδημοσιεύτηκε και η σχετική μονογραφία του Γ. Λεύκη (Βασίλης Μιχαηλίδης, ο ποιητής της Κύπρου, 1937), στην οποία βασίστηκε ο Σ. Χρίστης για να γράψει το κείμενό του (ή ένα μέρος του). Ίσως αυτός να είναι ο πιο πιθανός λόγος της μη δημοσίευσης. Εξάλλου, στα αμέσως επόμενα τεύχη του ίδιου περιοδικού περιλήφθηκαν δυο κείμενα του Σ. Χρίστη, με αφορμή το δημοσίευμα του Τ. Ανθία «Γύρω από τα μνημόσυνα του Βασίλη Μιχαηλίδη», που περιλήφθηκε στο αφιερωματικό τεύχος (τχ. 62, σσ. 106-109 [=110-113]). Η εκτενής επιστολή του Σ. Χρίστη (τχ. 63, σσ. 246-249) παρουσιάζεται μαζί με απάντηση του Ανθία (τχ. 63, σσ. 249-250) και ακολουθούν ανταπάντηση του Χρίστη (τχ. 64, σσ. 285-286) και η «τελευταία απάντηση» του Ανθία (τχ. 64, σσ. 287-288).
Ό,τι και να συμβαίνει, το κείμενο του Σ. Χρίστη παρουσιάζει ενδιαφέρον από ποικίλες σκοπιές. Ο λόγιος της Κερύνειας, αν και ήταν δηλωμένος θαυμαστής του Λιπέρτη, δεν διστάζει να ασχοληθεί με την ποίηση του Β. Μιχαηλίδη και να αναδείξει τη σημασία της. Ανάμεσα σ’ άλλα, ο ομιλητής εξαίρει τη μονογραφία του Γ. Λεύκη, αλλά εκφράζει την απογοήτευσή του για την «τύχη» του ποιητή Β. Μιχαηλίδη, από τη στιγμή που το έργο του δεν επανεκδόθηκε, παρά τις εξαγγελίες του «Συλλόγου των Δώδεκα» και της ομάδας του περιοδικού Αβγή (Λεμεσός, 1924-1925). Επίσης, διαπιστώνει ότι το όνομα του ποιητή είναι άγνωστο στο ευρύτερο κοινό. Αφού δώσει αρκετά βιογραφικά στοιχεία του ποιητή, σχολιάζει συνοπτικά το έργο του, διακρίνοντάς το σε πατριωτικό, ερωτικό και σατιρικό. Ανάμεσα σ’ άλλα, θεωρεί την «Ανεράδα» το κορυφαίο ποίημά του και τη συνδέει με τα ερωτικά του Αλκαίου και της Σαπφώς, αν και δεν απορρίπτει την άποψη του Α. Ιντιάνου, που είχε συνδέσει το ποίημα αυτό με την μπαλάντα τουJ. Keats «La Belle Dame sans Merci».
Ως δημοτικιστής, ο Σ. Χρίστης κρατά στον λόγο και στο γράψιμό του αρκετούς ακραίους τύπους του δημοτικισμού ή πλάθει δικές του λέξεις. Στο δακτυλόγραφο κείμενό του δεν χρησιμοποιεί πουθενά τόνους, παρά μόνο σε μερικές χειρόγραφες προσθήκες. Εδώ μεταφέρουμε το κείμενο στο μονοτονικό και εκσυγχρονίζουμε την ορθογραφία του.
η συνέχεια στο
http://microphilologica.blogspot.gr/2015/02/blog-post.html
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου