Από τη διακεκριμένη και βραβευμένη κύπρια ποιήτρια και συγγραφέα Πίτσα Γαλάζη ζητήσαμε να μας γράψει λίγα λόγια για την ιστορία του βιβλίου της. Μας έστειλε το ενδιαφέρον κείμενο που ακολουθεί. Την ευχαριστούμε πολύ.
ΜΟΥ ΧΑΡΙΣΕ ΤΗ ΦΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΜΕ ΔΙΔΑΞΕ ΠΟΛΛΑ Νομίζω πως την ιστορία του βιβλίου μου για τον Αιμίλιο Χουρμούζιο την έχω πει στον πρόλογο του βιβλίου.
Για να μην αναμασώ τα ίδια, θα πάω πιο πίσω.
Το όνομα Αιμίλιος Χουρμούζιος πηγαινοερχόταν στα χείλη των δικών μου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Ήταν, βλέπετε, συγγενής με τον πατέρα μου, που ήταν και συνομήλικός του. Η γιαγιά μου, μητέρα του πατέρα μου, συχνά μιλούσε για την αγαπημένη της Νιόβη (μητέρα του Αιμίλιου).
Στο σπίτι μας σύχναζε επίσης ο Αργυρός Δρουσιώτης, διακεκριμένη προσωπικότητα του κυπριακού ελληνισμού, αδελφός του παππού μου από τη μητέρα μου, που μιλούσε με καμάρι για τον παλιό του μαθητή, τον Αιμίλιο Χουρμούζιο.
Ήταν λοιπόν φυσικό, μετά από όλα αυτά, να θέλω να τον γνωρίσω. Η απόπειρα έγινε το 1959, όταν ήρθα στην Αθήνα να σπουδάσω, και τον επισκέφθηκα με τους γονείς μου στο γραφείο του στην “Καθημερινή”. Τον θυμάμαι βουλιαγμένο στα χαρτιά του, στο μικρό του γραφείο, να μας δέχεται, θα ʼλεγα, εγκάρδια.
Παρόλα αυτά, επειδή μίλησα και για “απόπειρα”, η συνάντησή μας, η δική μου και του Αιμίλιου, κατέληξε σʼ ένα καυγά. Ξαναμιλήσαμε μάλιστα μετά από 8 χρόνια, με δική του προσπάθεια.
Είχε προσπαθήσει στο μεταξύ χωρίς αποτέλεσμα, από την πλευρά μου. Κυρίως μετά την κυκλοφορία του πρώτου μου βιβλίου που του άρεσε, όταν ανακάλυψε τη συγγραφέα, γιατί στο μεταξύ άφησα το οικογενειακό επώνυμο και πήρα το ψευδώνυμο Γαλάζη.
Όταν ξαναβρεθήκαμε, με τη μεσολάβηση του πατέρα μου και της συζύγου του, της
γλυκύτατης Μαρίκας Παπαϊωάννου, βρέθηκα μπροστά σʼ ένα θαυμάσιο άνθρωπο.
Ωστόσο δεν μετάνιωσα, παρά το ότι συχνά έλεγε πως χάσαμε χρόνο, αλλά μοιάζαμε -έλεγε πάντα- στο πείσμα και στην απολυτότητα. Και είναι αλήθεια αυτό. Από τότε και μέχρι τον θάνατό του συνδεθήκαμε στενά. Μου έδειχνε πολλή στοργή και αγάπη, σαν να ήμουν ξενιτεμένη και επέστρεψα. Πρέπει, νομίζω, να είχε εκτιμήσει το ότι πήγα κοντά του σε δύσκολες μέρες επί χούντας, όταν είχε χάσει τη δύναμή του, κι έμεινα κι όταν ήρθε η αρρώστια. Δεν δέχτηκα να μου ανοίξει καμιά πόρτα, γιατί πίστευα και πιστεύω πως οι πόρτες που δεν ανοίγεις από μόνος σου κλείνουν.
Ωστόσο μου χάρισε τη φιλία του, και τον ευγνωμονώ γιʼ αυτό, και με δίδαξε πολλά. Τη συνέχεια για το βιβλίο θα τη βρείτε στον πρόλογο αλλά και στο ίδιο το βιβλίο.
Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας και σας χαιρετώ.
ΜΙΚΡΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Αιμίλιος Χουρμούζιος γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου το 1904. Ο πατέρας του ήταν εκδότης της εφημερίδας “Η Σάλπιγξ”, που ίδρυσε το 1884 ο παππούς του, Στυλιανός Χουρμούζιος, “διακεκριμένη προσωπικότητα του κυπριακού ελληνισμού”. Από πολύ νεαρή ηλικία αρχίζει να γράφει και να μεταφράζει και το 1924 εκδίδει το περιοδικό “Αβγή”. Το 1925 αναχωρεί με τον πατέρα του για την Αθήνα και γράφεται στη Νομική Σχολή και την επόμενη χρονιά προσλαμβάνεται στην εφημερίδα “Εστία”. Τα επόμενα χρόνια θα διευθύνει με το ψευδώνυμο Αντρέας Ζευγάς τα αριστερά περιοδικά “Λογοτεχνική Επιθεώρηση” και “Νέα Επιθεώρηση”. Το 1931 προσλαμβάνεται από τον Γεώργιο Βλάχο στην εφημερίδα “Η Καθημερινή”. Μετά τις δίκες της Μόσχας (1936-1938) και τα εκτελεστικά αποσπάσματα που στήθηκαν, θα εγκαταλείψει για πάντα την κομουνιστική ιδεολογία. Αυτό το πλήρωσε πολύ ακριβά, αφού παλιοί του φίλοι και σύντροφοι “κατόπιν άνωθεν εντολής” δέχτηκαν να του επιτεθούν και να τον λασπολογήσουν. Παρʼ όλα αυτά θα συναντηθεί και θα συνεργαστεί μαζί τους κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής στον τομέα του παράνομο αντιστασιακού Τύπου. Εν τω μεταξύ, το 1941 παντρεύεται τη διακεκριμένη πιανίστα Μαρίκα Παπαϊωάννου.
Όπως αναφέρει στο βιβλίο της η Πίτσα Γαλάζη, “ο Χουρμούζιος υπήρξε ο πρώτος Έλληνας ευρωπαϊστής, υποστηρίζοντας σθεναρά, από το 1944 κιόλας, αμέσως μετά την ελληνική απελευθέρωση, τη δημιουργία ενός συνασπισμού του ευρωπαϊκού πνεύματος, που θα χρησίμευε ως αντίβαρο και ως πνεύμονας ελευθερίας ανάμεσα στους δύο φασισμούς, τον ανατολικό και το δυτικό, που απειλούσαν να συντρίψουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια”.
Έργα του: “Μιχαήλ Μητσάκης, ο άνθρωπος και η εποχή του”, το τρίτομο έργο “Ο Παλαμάς και η εποχή του”, “Ευγένιος Οʼ Νηλ - ένας εικονοκλάστης του θεάτρου”, “Κωνσταντίνος Θεοτόκης - ο εισηγητής του κοινωνικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα”, “Δοκιμασία του Πνεύματος” (δοκίμιο). Το 1971 εκδόθηκαν τα “Αντιαπομνημονεύματα” του Αντρέ Μαλρώ, σε μετάφραση δική του.
http://www.makthes.gr/
Πίτσα Γαλάζη Οδός Αιμιλίου Χουρμουζίου
Εκδόσεις Αρμός Αθήνα 2005
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ : Δρ. Σπύρου Δημητρίου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου