.jpg)
Επειδή κατά καιρούς προβάλλονται αντίθετοι ισχυρισμοί, αναφορικά με προσφορά της Κύπρου από την Αγγλία στην Ελλάδα το 1915 και συζητείται η άρνηση αποδοχής από την Αθήνα, κρίνεται χρήσιμο να διευκρινιστούν επαναλαμβανόμενα ιστορικά γεγονότα και να τονισθεί η αλήθεια. Υπάρχουν δε δύο εκδοχές επί των πραγμάτων:
Πρώτη εκδοχή: Ο πρέσβης της Αγγλίας στην Αθήνα, σερ Φράνσις Έλλιοτ, ανακοίνωσε στον Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Ζαΐμη, διορισμένο από τον βασιλιά Κωνσταντίνο (Γλύξμπουργκ), ότι η Μεγάλη Βρετανία υπόσχεται παραχώρηση της νήσου Κύπρου στην Ελλάδα, εάν η Ελλάδα σπεύσει σε βοήθεια της Σερβίας, που υπέστη βουλγαρική επίθεση. Στην ουσία, δηλαδή, εάν η Ελλάδα έμπαινε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με την ΑΝΤΑΝΤ και εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων Γερμανίας - Αυστροουγγαρίας κ.ά. Η πρόταση έγινε στις 3/16 Οκτωβρίου 1915. Ο Ζαΐμης, προφανώς με εντολή του βασιλιά, Γερμανού, γερμανότροφου και γαμβρού του, Γουλιέλμου Κάιζερ, απάντησε αρνητικά, με τηλεγράφημα της 8/21 Οκτωβρίου 1915, που απέστειλε στο πρεσβευτή Ι. Γεννάδιο στο Λονδίνο.
Δεύτερη εκδοχή: Η προσφορά έγινε από τον Άγγλο Υπουργό Εξωτερικών Ed. Grey, χωρίς προηγουμένη έγκριση του βρετανικού Υπουργικού Συμβουλίου. Την επομένη της αρνητικής απάντησης Ζαΐμη, δηλαδή στις 9 Οκτωβρίου 1915, η Αγγλία διεμήνυσε διά του ΥΦΕΞ Eyre Crow ότι η προσφορά είναι άκυρη και τη θεωρεί ως ουδέποτε γενομένη. Επί του θέματος είναι οι έγκυρες αναφορές Σπύρου Μαρκεζίνη στον Δ΄ τόμο της τετράτομης «Πολιτικής Ιστορίας της Ελλάδος», σελ. 16, 140, 183, 247. Αναφορές και στον Γ΄ τόμο, σελ. 70 κ. εξ. Όπως ήταν επόμενο, η απάντηση του βασιλικού Πρωθυπουργού της περιόδου του διχασμού, προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις. Ο Κ. Ζαβιτσιάνος είναι μαστιγωτικός με την κριτική του: «Η λέξις παραφροσύνη είναι η μόνη αρμόζουσα εξήγησις της απορρίψεως της προσφοράς της Κύπρου», έγραψε και πρόσθεσε : «Δεν υπήρξε μωρία που να μην υπεστηρίχθη ως δικαιολογία της απορρίψεως ταύτης».
Αυτά, για να μην κατηγορείται συλλήβδην η Ελλάδα για την επί του προκειμένου αρνητική πολιτική θέση. Ασχέτως προς την τελική έκβαση που προσέδωσε το Λονδίνο, την απάντηση των Αθηνών έδωσε η τότε κυβέρνηση του γερμανικής καταγωγής και εκπαίδευσης βασιλιά
Κωνσταντίνου. Δεν ήταν η Ελλάδα που αρνήθηκε την Κύπρο, αλλά ο βασιλιάς διά του Ζαΐμη. Παρέλκει να επισημάνουμε ότι ο τότε Κωνσταντίνος ήταν υποστηρικτής της εισόδου της Ελλάδας στο γερμανικό στρατόπεδο ή έστω της ελληνικής ουδετερότητας στην παγκόσμια εκείνη σύρραξη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντέδρασε. Η διαφωνία πυροδότησε τον διχασμό. Ο Βενιζέλος δυο φορές κέρδισε τις εκλογές και τις δυο φορές εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω της διαφωνίας του με τον Κωνσταντίνο.Πρώτη εκδοχή: Ο πρέσβης της Αγγλίας στην Αθήνα, σερ Φράνσις Έλλιοτ, ανακοίνωσε στον Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Ζαΐμη, διορισμένο από τον βασιλιά Κωνσταντίνο (Γλύξμπουργκ), ότι η Μεγάλη Βρετανία υπόσχεται παραχώρηση της νήσου Κύπρου στην Ελλάδα, εάν η Ελλάδα σπεύσει σε βοήθεια της Σερβίας, που υπέστη βουλγαρική επίθεση. Στην ουσία, δηλαδή, εάν η Ελλάδα έμπαινε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με την ΑΝΤΑΝΤ και εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων Γερμανίας - Αυστροουγγαρίας κ.ά. Η πρόταση έγινε στις 3/16 Οκτωβρίου 1915. Ο Ζαΐμης, προφανώς με εντολή του βασιλιά, Γερμανού, γερμανότροφου και γαμβρού του, Γουλιέλμου Κάιζερ, απάντησε αρνητικά, με τηλεγράφημα της 8/21 Οκτωβρίου 1915, που απέστειλε στο πρεσβευτή Ι. Γεννάδιο στο Λονδίνο.
Δεύτερη εκδοχή: Η προσφορά έγινε από τον Άγγλο Υπουργό Εξωτερικών Ed. Grey, χωρίς προηγουμένη έγκριση του βρετανικού Υπουργικού Συμβουλίου. Την επομένη της αρνητικής απάντησης Ζαΐμη, δηλαδή στις 9 Οκτωβρίου 1915, η Αγγλία διεμήνυσε διά του ΥΦΕΞ Eyre Crow ότι η προσφορά είναι άκυρη και τη θεωρεί ως ουδέποτε γενομένη. Επί του θέματος είναι οι έγκυρες αναφορές Σπύρου Μαρκεζίνη στον Δ΄ τόμο της τετράτομης «Πολιτικής Ιστορίας της Ελλάδος», σελ. 16, 140, 183, 247. Αναφορές και στον Γ΄ τόμο, σελ. 70 κ. εξ. Όπως ήταν επόμενο, η απάντηση του βασιλικού Πρωθυπουργού της περιόδου του διχασμού, προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις. Ο Κ. Ζαβιτσιάνος είναι μαστιγωτικός με την κριτική του: «Η λέξις παραφροσύνη είναι η μόνη αρμόζουσα εξήγησις της απορρίψεως της προσφοράς της Κύπρου», έγραψε και πρόσθεσε : «Δεν υπήρξε μωρία που να μην υπεστηρίχθη ως δικαιολογία της απορρίψεως ταύτης».
Αυτά, για να μην κατηγορείται συλλήβδην η Ελλάδα για την επί του προκειμένου αρνητική πολιτική θέση. Ασχέτως προς την τελική έκβαση που προσέδωσε το Λονδίνο, την απάντηση των Αθηνών έδωσε η τότε κυβέρνηση του γερμανικής καταγωγής και εκπαίδευσης βασιλιά
Σχημάτισε κυβέρνηση Θεσσαλονίκης, ο Κωνσταντίνος υποχρεώθηκε σε εκθρόνιση αλλά ήταν πια αργά. Ο Βενιζέλος ενέταξε έστω και αργά την Ελλάδα στους συμμάχους το 1917 και στις διασυμμαχικές διασκέψεις των Παρισίων για την ειρήνη κατόρθωσε με τη διπλωματική του δεινότητα την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, διά της Συνθήκης των Σεβρών του Ιουλίου-( Αυγούστου) του 1920… Και επειδή άμοιροι ιστορικής παιδείας διατείνονται ότι ο Βενιζέλος δεν ενδιαφερόταν για την Κύπρο, τονίζω ότι ο τότε Πρωθυπουργός συμπεριέλαβε την Κύπρο στα υπό ελληνική διεκδίκηση εδάφη στο Υπόμνημα Παρισίων που επέδωσε στον Βρετανό Πρωθυπουργό Λόιδ Τζορτζ για τις διασυμμαχικές διασκέψεις. Επαναλαμβάνω δε ότι η οργή του Ελευθερίου Βενιζέλου για την εξέγερση των Οκτωβριανών του 1931, διαδηλώθηκε προς την επιτροπή Κυπρίων που τον επισκέφθηκε, όχι γιατί έγινε η εξέγερση αλλά γιατί ήταν απροετοίμαστη ( Αποκάλυψη Ιωάννη Ιωαννίδη - Χατζηπαύλου προς τον γράφοντα, 1963;): «Δεν το ξέρετε, βρε Κύπριοι, ότι η Αγγλία είναι οχιά; Αν θα την χτυπήσεις, χτύπησέ την στο κεφάλι, διαφορετικά θα σε φάει».
Δεν είναι άσκοπο να τονισθεί ότι η συνέχεια ήταν απογοητευτική, με αποτέλεσμα τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Οι Έλληνες υποδέχτηκαν τον Βενιζέλο «μετά βαΐων και κλάδων» τον Αύγουστο του 1920. Άπλωναν τα ρούχα τους να πατήσει ο Πρωθυπουργός, «ο αρχιτέκτων της Μεγάλης Ελλάδος των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», «ο οφθαλμός του έθνους», αλλά στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 ούτε βουλευτή τον έβγαλαν. Η προπαγάνδα των οπαδών του βασιλιά ανέτρεψε και τη μνήμη και την ευγνωμοσύνη. Ήταν μάλιστα τέτοιο το εναντίον του πάθος, που κατά μαρτυρία (Ζαχαρία Ζαχαριάδη στον γράφοντα), τη νύχτα της εκλογικής ήττας «βασιλικοί» μαζεύτηκαν έξω από το σπίτι του κι εκτόξευαν βρισιές. Ο Βενιζέλος βγήκε κι είπε τη μαντινάδα: «Ήμουνα κράχτης κόκορας κι εδά στα γηρατειά μου/ να με τσιμπούν οι όρνιθες δεν το βαστά η καρδιά μου» (λ.π.). (Απογοητευμένος αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι και ερήμην τον καταδίκασαν για προδοσία! Κι ακόμα τον αναθεμάτισαν στο Πεδίο του Άρεως, με πρωταγωνιστή τον τότε αρχιεπίσκοπο Θεόκλητο και τη Σύνοδο! « Ελευθερίω Βενιζέλω επιβουλευθέντι την βασιλείαν και την πατρίδα και καταδιώξαντι και φυλακίσαντι αρχιερείς ανάθεμα έστω»!..
Όσο για τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, ο καθηγητής Κ. Μπέης, στο βιβλίο του Αριστείδη Πανώτη «Το Συνοδικόν της εν Ελλάδι Εκκλησίας» τ. Β΄1850-1923, σελ. 631, εκδ. «Φανάριον» 2009, γράφει ότι ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας Λόιδ Τζορτζ είπε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Μελέτιο παρουσία άλλων τριών αξιόπιστων προσώπων, την 18 Ιαν. 1922: «Είναι αδύνατον να μείνετε εις την Μικράν Ασίαν εάν δεν παραιτηθή ο Κωνσταντίνος, η δε επικειμένη συμφορά θα είναι ίση προς την πτώσιν της Κωνσταντινουπόλεως». Ο Μελέτιος προσπάθησε να μεταδώσει το μήνυμα προς τον ευρισκόμενο στο Λονδίνο βασιλικό Πρωθυπουργό Δ. Γούναρη, ο οποίος απέφυγε κάθε συνάντηση με τον Πατριάρχη. (Ο Μελέτιος Μεταξάκης διετέλεσε Μητροπολίτης Κιτίου και χαρακτηριζόταν Βενιζελικός. Ο Γούναρης εκτελέστηκε στο Γουδί με τους έξι.)
www.giannisspanos.com
Δεν είναι άσκοπο να τονισθεί ότι η συνέχεια ήταν απογοητευτική, με αποτέλεσμα τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Οι Έλληνες υποδέχτηκαν τον Βενιζέλο «μετά βαΐων και κλάδων» τον Αύγουστο του 1920. Άπλωναν τα ρούχα τους να πατήσει ο Πρωθυπουργός, «ο αρχιτέκτων της Μεγάλης Ελλάδος των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», «ο οφθαλμός του έθνους», αλλά στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 ούτε βουλευτή τον έβγαλαν. Η προπαγάνδα των οπαδών του βασιλιά ανέτρεψε και τη μνήμη και την ευγνωμοσύνη. Ήταν μάλιστα τέτοιο το εναντίον του πάθος, που κατά μαρτυρία (Ζαχαρία Ζαχαριάδη στον γράφοντα), τη νύχτα της εκλογικής ήττας «βασιλικοί» μαζεύτηκαν έξω από το σπίτι του κι εκτόξευαν βρισιές. Ο Βενιζέλος βγήκε κι είπε τη μαντινάδα: «Ήμουνα κράχτης κόκορας κι εδά στα γηρατειά μου/ να με τσιμπούν οι όρνιθες δεν το βαστά η καρδιά μου» (λ.π.). (Απογοητευμένος αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι και ερήμην τον καταδίκασαν για προδοσία! Κι ακόμα τον αναθεμάτισαν στο Πεδίο του Άρεως, με πρωταγωνιστή τον τότε αρχιεπίσκοπο Θεόκλητο και τη Σύνοδο! « Ελευθερίω Βενιζέλω επιβουλευθέντι την βασιλείαν και την πατρίδα και καταδιώξαντι και φυλακίσαντι αρχιερείς ανάθεμα έστω»!..
Όσο για τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, ο καθηγητής Κ. Μπέης, στο βιβλίο του Αριστείδη Πανώτη «Το Συνοδικόν της εν Ελλάδι Εκκλησίας» τ. Β΄1850-1923, σελ. 631, εκδ. «Φανάριον» 2009, γράφει ότι ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας Λόιδ Τζορτζ είπε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Μελέτιο παρουσία άλλων τριών αξιόπιστων προσώπων, την 18 Ιαν. 1922: «Είναι αδύνατον να μείνετε εις την Μικράν Ασίαν εάν δεν παραιτηθή ο Κωνσταντίνος, η δε επικειμένη συμφορά θα είναι ίση προς την πτώσιν της Κωνσταντινουπόλεως». Ο Μελέτιος προσπάθησε να μεταδώσει το μήνυμα προς τον ευρισκόμενο στο Λονδίνο βασιλικό Πρωθυπουργό Δ. Γούναρη, ο οποίος απέφυγε κάθε συνάντηση με τον Πατριάρχη. (Ο Μελέτιος Μεταξάκης διετέλεσε Μητροπολίτης Κιτίου και χαρακτηριζόταν Βενιζελικός. Ο Γούναρης εκτελέστηκε στο Γουδί με τους έξι.)
www.giannisspanos.com
http://www.sigmalive.com/simerini/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου