(Α)
Αφηγητής: Και μες την τόση χλαλοή μιλούν βαρειές ανάσες
όπως μια στάλα της βροχής που πέφτει απ΄το κλωνί
σκαλί το σκαλοπάτι
και πάει στη γη, θρέφει τη γη, ποτίζει το φυτό, γεμίζει
τις δεξαμενές της γης να μη ξεράνουν τα πηγάδια.
Τ' αστροπελέκι πέφτει και βογγάνε οι ουρανοί. Τ' ακούς;
Τ' ακούτε;
Τ' ακούς, ψυχή, τ' ακούτε εσείς ανθρώποι;
σαν τη ψυχή που φεύγει απ' το κορμί.
Κι' ευτύς ακολουθεί σιγή, σιγή, σιγή!
Και τότε ξεχωρίζεις τις ανάσες, βλέπεις να κυλά
ο ιδρώτας,
να μαζεύει ο αντίχειράς τους απ' το μέτωπο
έτσι καθώς κυλά απ' το φρύδι προς τον κρόταφο,
ακούς το πόδι να βουλιάζει μες την πέτρα, να την υποτάζει
κι' ας πονούν τα δάκτυλά του,
ακούς κορμί γυρτό παράλληλο με την πλαγιά βουνού
κι' ατίθασσο σαν τις βουνοκορφές...
Φωνή : Ποιές νάναι αυτές που σκαρφαλώνουν στο βουνό;
Αφηφητής: Οι Ελλήνισσες· κινάνε με τροφή και με μπαρούτι,
νικάνε το βουνό, τη βαρυχειμωνιά,
νικάν τον κόπο της ζωής να φέρουν στους φαντάρους
πέρα στο βουνό
τροφή, μπαρούτι, ρούχα...
να φέρουν την ψυχή τους.
-ΧΟΡΙΚΟ-
'Όπου κι αν πας πατάς Ελλάδα,
Ελλάδα ζεις.
Δεν έχει σύνορο η Ελλάδα, μήτε χρόνο,
τρυπά τον χρόνο και νικά τον χρόνο.
Γύρω στο θάνατο χορεύει η Ελλάδα
στο θάνατο το νόημα δίνει πλέκοντάς τον
με το χρυσάφι της ζωής κι' ορθώνει τη θυσία
νόημα της ζωής και του θανάτου
κι' ευδαιμονεί.
Κι' έρχεται η ώρα που γκρεμίζονται τα σύνορα,
δεν ξεχωρίζεις τη ζωή από το θάνατο,
μονάχα ακούς το λόγο της κι εκείνου τον αντίλογο
κι' ύστερα αντίστροφα αντηχεί ως
υπέρτατη ανταπόκριση.
(Β)
Αφηγητής : Ο μπρούτζινος Οκτώβρης σέρνονταν στους δρόμους
της Αθήνας,
μιλώντας με τα ρίγη και με τον αμφίρροπο καιρό.
Κι' ο γείτονας ο επίβουλος την πόρτα μας χτυπά
ζητώντας την ψυχή μας.
«Όχι»! δεν είναι μέταλλο η ψυχή γι' ανταλλαγές.
«Όχι»! δεν έχει χώμα Ελληνικό για ξένο αχνάρι
επίβουλο
και κατακτητικό.
«Όχι»! τη μνήμη δεν ντροπιάζω των Ελλήνων αιώνες
αιώνων.
Φωνή : Ψηλά το μέτωπο.
Ψηλά το στήθος.
Ψηλά ο λαός.
Ψηλά το χώμα μας.
Ψηλά κι' ο ουρανός μας.
Αφηγητής : Ποιός μίλησε με τόσο σταθερό ρυθμό σε πρόταση
κατάμαυρη απαντώντας
ενώ στον ώμο του μια μύτη ξίφους γυάλιζε κι' ο θάνατος
δυό φούχτες ρωμαλέες του απίθωνε στον τρόχηλο
για τον στραγγαλισμό;
Φωνή : Ψηλά το μέτωπο.
Ψηλά το στήθος.
Ψηλά ο λαός...
Αφηγητής : Ο λαός υπόγραψε με κόκκινο μελάνι ως βασιλιάς
βυζαντινός
απάντηση στην πρόκληση του γείτονα.
Γέμισε η νύχτα αστέρια με ασημιά «Όχι» κι ο αυγερινός
σε λίγο που ξεμύτησε κρατούσε μες τη λάμψη του
μια πίστη σαν το «Εν τούτο νίκα».
και ξύπνησαν μεμιάς οι αιώνες κι' ο καθένας τους
ωδήγησε
τη μάχιμη ψυχή του να φυλάξουνε τα σύνορα απ΄ το πάτιμα
του ξένου.
Κι' ο ήλιος δείχνοντας το πρόσωπό του αντίκρυσε χιλιάδες
ήλιους ν' αστραποβολούνε στο πρωϊνό,
στους δρόμους της Αθήνας κι' άλλους στα χωριά και στα
νησιά παρέκει στο βουνό.
παντού, παντού, παντού...
Φωνή : Θα πάμε στα βουνά της Βόρειας Ήπειρος να δώσουμε
τη μάχη με το χρόνο.
Η λευτεριά ξαναγυρνά σε μια πανάρχαιη μας γωνιά.
Ας καμαρώσει ο πρόγονός μας.
Κληρονομιά στα φύτρα μου τη μάχη μου αναδείχνω.
Αφηγητής : Ορμά ο στρατός μας στα παλιά μας πατημένα εδάφη
ρίχνοντας φραγμούς, ανοίγοντας λεωφόρους
χύθηκε η Ελλάδα, γέμισε το χιόνι Ελλάδα,
ξυπνά η Ελλάδα μες την Κορυτσά, ξυπνά η Ελλάδα μες τ'
Αργυρόκαστρο,
δείχνει το πρόσωπό της στον καθρέφτη των λαών...
Φωνή : Χτυπούν, χτυπάν καμπάνες,
δοξολογούν καμπάνες,
χτυπάν καμπάνες,
σειούνται, βροντούν καμπάνες...
Ευωχηθήτε.
-ΧΟΡΙΚΟ-
Η λευτεριά δεν έχει σύνορα, δεν έχει ιδιοτέλειες,
δε λογαριάζει με τον πήχυ η λευτεριά,
εμπόρευμα δεν είναι η λευτεριά για να πουλιέται:
η λευτεριά ΄ναι πάθος.
Σωτήρας όποιος σώζει απ΄τη φωτιά το σπίτι,
κι' αυτός που κολυμπώντας σώζει το παιδί,
κι' αυτός που σώζει ξενυχτώντας δίπλα σ' όποιο πολεμά
με αρρώστια,
κι' αυτός που σώζει του άλλου την τιμή.
Διπλός σωτήρας όποιος σώζει ή δίνει
σε πλούσιο ή φτωχό, γερό ή αδύναμο,
μικρό ή μεγάλο, γέρο ή νέο,
άντρα ή γυναίκα
τη λευτεριά
(Γ)
Αφηγητής : Είν ο χειμώνας δεύτερος εχθρός
και τρώει τα πόδια και τις μύτες μες τη γάγγραινα,
τα πρήζει και τα ρίχνει αναίσθητα στο παγωμένο χώμα.
Κι' όμως κανένας δε θα τώθελε ν' αφήσει ανυπεράσπιστο
το πατρικό του χώμα, μήτε να προδώσει αυτόν που δίπλα
του τα όμοια περνά δεινά.
Είναι στιγμές που η θύμηση των ήσυχων καιρών και του
θερμού σπιτιού ανεβαίνει
σα θέρμη μες τα σωθικά τους.
Πέρα στ' αντίσκηνο χορεύει τ' όραμα, μιλά η γυναίκα
τους,
νεύει το ανήλικο μωρό, δακρύζει η μάνα κι' η αδελφή.
Σε μια στιγμή γεμίζουνε τριγύρω οι χώροι με όνειρο,
προκλητικές προτάσεις κι' υποσχέσεις π' άφηνε στους
δρόμους να κυλάνε η καθημερινή ζωή.
Τούτος θ' αγόραζε ένα σπίτι, κείνος θα εξασφάλιζε δουλειά
σε πολυσύχναστη γωνιά,
αυτός θα σπούδαζε στο σκοτεινό εργαστήριο, ο άλλος
θάπαιρνε τα μάτια του
να ταξιδέψει στην ανατολή με κυκλαδίτικο καράβι,
αυτός ετούτο, εκείνος τ' άλλο, βιωτικό, καθημερινό για
να επιπλεύσει στη ζωή.
Φωνή : Το κανονίδι σκίζει τον αγέρα.
Η πείνα κατατρώγει τα σωθικά μου.
Κατασπαράζει η γάγγραινα τα πόδια μου.
Αιμορραγώ κι' αιμορραγώ χωρίς την άνοιξη.
Πνίγομαι. Εκλείσαν τα πλεμόνια μου.
Αφηγητής : Κι' όμως μια σπιθαμή πιο πίσω δεν κοιτάνε, αλλά
μπροστά, μπροστά.
Δεν έχουν αίσθηση του χρόνου, δεν τους νοιάζει η νίκη,
δεν έχει νόημα η επιστολή, το ράδιο δεν το νοιώθουν,
που νάναι η άνοιξη κανένα δεν ρωτούν.
Ωστόσο μέσα τους ανάβει και κοχλά το πάθος
χωρίς να καθορίζουνε με λόγια σαν τί νάναι,
φιλότιμο ή ευπρέπεια ή παρρησία ψυχής.
Δεν έχει θέση ο φόβος ή η δειλία μες τον ορίζοντα τους.
Και ξαφνικά...
Φωνή : Και ξαφνικά! Τί ξαφνικά;
Ποιό προμηνάς κακό με τον κομένο λόγο;
Ποιά μαύρη συμφορά μας πλέκει η μοίρα;
Πες μας τί λέγει η φήμη, πες μας!
Αφηγητής : Και ξαφνικά το μαύρο μήνυμα το φέρανε τα ολόμαυρα
κοράκια,
ήχοι κατάμαυροι σαν τις ασέληνες νύχτες,
οι μαύρες προσταγές που μοιάζουν με νεροποντή
σε δάσος έρημο.
«Παροδοθήται».
Φωνή : Τώρα που φτάσαμε στην άγρια κορυφή;
Τώρα που πότισα το χώμα με αίμα;
Τώρα που ξέχασα τον άλλο κόσμο;
-ΧΟΡΙΚΟ-
Αν ρίξω το ντουφέκι χάμω
δεν παραδίνω εγώ το φρόνημα και την ψυχή.
Και με γερμένο κάτω το κεφάλι βλέπω
μόνο ουρανό και φως.
Με δάκτυλα πρησμένα και καρδιά
ασθενικήν απ΄τους ρευματισμούς,
με δυο κομένα από την φτέρνα πόδια
κι' ένα πλεμόνι δυσπνοϊκό
θα πολεμώ με την ψυχή, θα πολεμώ.
Όσο κι' αν είναι μαύρη η νύχτα
θα με προσμένει η ανατολή.
Δεν πέθανα ποτέ. Θα ρίξω το τνουφέκι
μα θα νικήσω με τον μπρούντζο της ψυχής.
Αφηγητής : Δεν είναι θάνατος για την Ελλάδα.
Κύπρος Χρυσάνθης
Από το βιβλίο « Η Συμβολή της Κύπρου στη Νεοελληνική Λογοτεχία»
Ο ποιητής Κύπρος Χρυσάνθης
Κ. Μητσάκη, Λευκωσία, 1990
http://noctoc-noctoc.blogspot.gr/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου