Λινοβάμβακοι ή Λινοπάμπατζιοι ήταν οι κρυπτοχριστιανοί της Κύπρου την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε λόγω της μεγάλης εξαθλίωσης και καταπίεσης στα δύσκολα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Για να αποφύγουν το χαράτσι, τον οθωμανικό φόρο που απειλούσε με αφανισμό ολόκληρες οικογένειες ή χωριά, πολλοί χριστιανοί ασπάζονταν το μουσουλμανισμό, εκούσια ή ακούσια. Πολλοί απ’ αυτούς που εξισλαμίζονταν με τη βία, ενώ φανερά συμπεριφέρονταν ως μουσουλμάνοι, παρέμεναν χριστιανοί στα κρυφά και μάλιστα, τηρούσαν μυστικά τα θρησκευτικά χριστιανικά έθιμα [βάπτιση, γάμοι μεταξύ τους σε εκκλησία, προσευχή, εικόνες, τουρκικά ονόματα που παρέπεμπαν σε χριστιανικά π.χ. Σουλεϊμάν-Σολωμός, Ιμπραχίμ-Αβραάμ, Γιουσούφ-Ιωσήφ]. Η διπλή αυτή ιδιότητα στην Κύπρο, εκφράστηκε σκωπτικά ως λινοβαμβακισμός, όπως ένα ύφασμα ή ένα πανί που έχει δύο όψεις: την λινήπου εκφράζει τον κρυπτοχριστιανισμό και τη βαμβακερή που αντιστοιχεί στη άλλη, φανερή ιδιότητα του μουσουλμανισμού. Άλλα επίθετα που απέδιδαν στους Λινοβάμβακους ήταν: Μισοκκέρτηδες, Πάσταλοι, Αποστολιτζιοί [ποικιλία χαρουπιάς με ιδιότητες ήρεμης και άγριας χαρουπιάς], Λουρουτζιάτες, Τήλλυροι.
Με τη λήξη της Τουρκοκρατίας, αρκετοί λινοβάμβακοι επέστρεψαν στο χριστιανισμό. Υπήρχαν σπάνιες περιπτώσεις όπου ολόκληρα χωριά επανήλθαν στην πατρογονική πίστη. Οι περισσότεροι όμως παρέμειναν πιστοί στον Μωάμεθ. Ευθύνη για το φαινόμενο της μη επιστροφής μεγάλου αριθμού λινοβάμβακων πίσω στο ορθόδοξο δόγμα, φέρει-
μεταξύ άλλων-και η κυπριακή εκκλησία.
Από την εφημερίδα της Λεμεσού «Σάλπιγξ» της 8ης Γενάρη 1887, μαθαίνουμε για την επιστροφή του εκ Λευκάρων Ιμπραήμ Ισούφ-Χριστοφή στο χριστιανισμό, καθώς και για τη γυναίκα του, που παρέμεινε πιστή στο μουσουλμανισμό.
Γράφει η εφημερίδα: «Οθωμανός τις εν τη ημετέρα κωμοπόλει ονόματι Ιμπραήμ Ισούφ εξ απαλών ονύχων βαπτισθείς, είτα δε τον μωαμεθανισμόν ένεκα διαφόρων περιπετειών επί Τουρκοκρατίας ασπασθείς, χθες με πάλλουσαν υπό συγκινήσεως καρδίαν παρουσιασθείς εν τω καφενείω ένθα ήσαν παρόντες οι προεστώτες και άπαντες σχεδόν οι συγκωμοπολίται μας, εφώνησεν όλαις δυνάμεσιν ότι αρνούμενος απ’ εκείνης της στιγμής τον μωαμεθανισμόν, ασπάζεται ολοψύχως τον Χριστιανισμόν μετονομαζόμενος Χριστοφής, απεκάλει δε άτιμον εκείνον όστις ήθελε τολμήσει εν τω μέλλοντι να καλέση αυτόν διά τουρκικού ονόματος… Η δε σύζυγός του, ήτις επί μακρόν διάστημα χρόνου είχεν αυτόν αποβεβλημένον της οικίας της και εζήτει πρότερον να της δοθή διαζύγιον, μαθούσα το γεγονός, έτρεξε πάραυτα, όπως τον εμποδίση του ν’ αλλάξη την θρησκείαν του, αλλά μάταιαι απέβησαν αι φωναί της, ότε ήκουσε παρ’ αυτού, ότι επέμενε ν’ ασπασθή τον Χριστιανισμόν και ότι ήτο αδύνατον να πεισθεί εις αυτήν»
Πηγές: 1.Κωστής Κοκκινόφτας, περιοδικό Τα Λεύκαρα, τεύχος αρ.53, σ.23 2. Κυριάκου Χατζηιωάννου, Η καταγωγή των Τουρκοκυπρίων και το Κυπριακό, Λευκωσία 1976 3. Άντρος Παυλίδης, Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9, σσ.177-181, εκδ., Φιλόκυπρος, Λευκωσία 1988 4. Η φωτογραφία λήφθηκε από την ιστοσελίδα Tsantiri.gr.
http://larnacainhistory.wordpress.com/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου