Πάνω στο κύμα και σε μεγάλη έκταση γης ανακαλύφθηκε πριν από 62 χρόνια η περίφημη πρωτεύουσα της αρχαίας εποχής στην Κύπρο, η Σαλαμίνα! Η μεγαλόπρεπης και περίφημη ανά τους αιώνες πόλη, αν και καταστράφηκε από τους σεισμούς και λεηλατήθηκε μετά την τουρκική Εισβολή με παράνομες ανασκαφές που βρίσκονται σε εξέλιξη μέχρι και σήμερα, θεωρείται ο σπουδαιότερος αρχαιολογικός χώρος της Κύπρου μαζί με την Πάφο. Εκεί βρίσκεται ένα θαυμάσιο υπαίθριο θέατρο, εφάμιλλο με εκείνο της Επιδαύρου καθώς και το περίφημο Γυμνάσιο με τις χαρακτηριστικές κολώνες του, αλλά και τεράστιος όγκος αρχαιολογικών ευρημάτων μέσα από τους αμέτρητους τάφους που ανασκαφήκαν. Η Σαλαμίνα για χίλια χρόνια υπήρξε η πρωτεύουσα της Κύπρου και το βασίλειό της το σημαντικότερο από τα δώδεκα βασίλεια που υπήρχαν σε ολόκληρο το νησί. Στη Σαλαμίνα βασίλευαν περίφημοι βασιλείς μεταξύ των οποίων ο Ευαγόρας ο Α΄(435-374 π.X.), όπου συμφώνα με τον Ισοκράτη, ήταν «άξιος να βασιλεύει όχι μόνο της Σαλαμίνας, αλλά και της Aσίας όλης». Η παράδοση, οι κατακτητές και οι μετονομα σίες της πόλης.
Σύμφωνα με την παράδοση ο ιδρυτής της πόλης Τεύκρος, υιός του βασιλιά της Ελλαδικής Σαλαμίνας Τελαμώνα, έφθασε στην Κύπρο ύστερα από το τέλος του τρωικού πολέμου και εγκαταστάθηκε στην Κύπρο, γιατί ο πατέρας του δεν του επέτρεψε να επιστρέψει στην πατρίδα του, επειδή δεν προφύλαξε τον αδελφό του Αίαντα από την αυτοκτονία. Ο Ευαγόρας ο Α΄ ήταν ο άνθρωπος που εκρίζωσε τα φιλοπερσικά αισθήματα και εδραίωσε το φιλελληνικό πνεύμα στην αρχαία Σαλαμίνα και ολόκληρο το νησί. Ωστόσο αυτός που ελευθέρωσε το νησί μια για πάντα από τους Πέρσες, ήταν ο μεγάλος του ελληνισμού στρατηλάτης, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο υιός του Φίλιππου βασιλιά της Μακεδονίας. Μετά τον Μ. Αλέξανδρο, στη Σαλαμίνα και σε ολόκληρη την Κύπρο έρχονται οι διάδοχοί του οι Πτολεμαίοι.
Ακολουθεί η ρωμαϊκή κυριαρχία, με κύριο χαρακτηριστικό της την υπεροχή του ελληνικού πνεύματος πάνω στο ρωμαϊκό, ακριβώς όπως συνέβηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Τη Σαλαμίνα διαδέχεται η Κωνστάντια που ονομάστηκε έτσι από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνστάντιο τον Β’. Οι αραβικές επιδρομές πολλές και συνεχείς κατέστρεψαν και την Κωνσταντία και οι κάτοικοί της, όσοι διασώθηκαν, μετακινήθηκαν νοτιότερα και εγκαταστάθηκαν στην Αρσινόη την οποία είχε κτίσει ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος ο Β’ προς τιμή της συζύγου και αδελφής του Αρσινόης. Η Αρσινόη παραμελήθηκε και χώθηκε στην άμμο και είναι αυτή που μετονομάστηκε ύστερα Αμμόχωστος, δηλαδή η πόλη που είναι χωμένη στην άμμο. Ακολουθούν οι Λουζινιανοί, οι Ενετοί, οι Τούρκοι, οι Άγγλοι και επανέρχονται σκληρότεροι οι Τούρκοι.
Ο Χριστιανισμός στην Κύπρο
Οι βυζαντινοί χρόνοι στερεώνουν τη χριστιανική θρησκεία και είναι πολλά τα δείγματα του βυζαντινού πολιτισμού σε ολόκληρη την Κύπρο και το κτίσιμο ενός περίφημου ναού, την επτάκλιτη βασιλική του Αγίου Επιφανίου. Τον Χριστιανισμό στην Κύπρο διέδωσαν οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας. Ο Βαρνάβας ήταν Σαλαμίνιος και κοντά στη Σαλαμίνα βρίσκεται ο τάφος του Αποστόλου Βαρνάβα και το ομώνυμο μοναστήρι του. Θεωρείται ο ιδρυτής της Κυπριακής εκκλησίας, όπου κατά την παράδοση ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Ανθέμιος το 488 μ.Χ. οραματίστηκε τον Απόστολο Βαρνάβα που του υπέδειξε το μέρος που ήταν θαμμένος. Τον βρήκε κάτω από μια χαρουπιά με το κατά Μάρκο Ευαγγέλιο στο στήθος του. Το Ευαγγέλιο το πρόσφερε σαν δώρο στον αυτοκράτορα του βυζαντίου Ζήνωνα, ο οποίος παρεχώρησε στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου αυτοκρατορικά προνόμια και στην Εκκλησία της Κύπρου το Αυτοκέφαλο. Από τότε η Εκκλησία της Κύπρου είναι Αποστολική και Αυτοκέφαλη και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, κρατά αυτοκρατορικό σκήπτρο, φορεί κόκκινο μανδύα στις επίσημες τελετές και υπογράφει με κόκκινο μελάνι.
1191 μ.Χ. – Η παρακμή της Σαλαμίνας και η ακμή της Αμμοχώστου
Με την παρακμή της Σαλαμίνας αρχίζει η ακμή της Αμμοχώστου. Γίνεται αρχιεπισκοπική έδρα και αποκτά μεγάλη δόξα και οι κάτοικοί της αμύθητα πλούτη. Η περίοδος γύρω στο 1191 μ.Χ. θεωρείται η πρώτη χρυσή περίοδος της Αμμοχώστου. Λέγεται ότι είχε εκατό χιλιάδες κατοίκους οι οποίοι ήταν όλοι τους πάμπλουτοι. Κάποιος ξένος περιηγητής της εποχής έγραψε για την Αμμόχωστο: «Είναι η πλουσιότερη απ’ όλες τις πόλεις και οι κάτοικοί της οι πλουσιότεροι απ’ όλους τους ανθρώπους. Κάποτε ένας Αμμοχωστιανός που αρραβώνιασε την κόρη του, της φόρεσε στο κεφάλι χρυσή κορώνα με τόσα πολλά κοσμήματα που οι Γάλλοι όταν την είδαν είπαν ότι η αξία της ξεπερνούσε όλα τα κοσμήματα της Γαλλίας».
Ο γνωστός Κύπριος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς που έζησε τον 15ο αιώνα στην περίοδο της Φραγκοκρατίας και μιλούσε άπταιστα Γαλλικά έγραψε στο χρονικό του για κάτοικο της Αμμοχώστου: «Σκορπίζει τα μαργαριτάρια και τις πολύτιμες πέτρες σαν να ήταν σιτάρι». Η Αμμόχωστος της εποχής εκείνης είναι μοναδικό κοσμοπολίτικο κέντρο. Λέγεται πως ακούονταν μέσα στην πόλη εκατό διαφορετικές γλώσσες. Θαυμάσιες κατοικίες, μεγαλοπρεπείς ναοί στόλιζαν την πόλη και πανίσχυρα τείχη με πύργους και επάλξεις της έδιναν ασφάλεια και ξεχωριστή γραφικότητα.
22 συνεχόμενα χρόνια ανασκαφών
Οι ανασκαφές διήρκησαν 22 χρόνια, από το 1952 έως και 1974, όταν όλα σταμάτησαν με την επίθεση του Αττίλα στην Κύπρο. Πριν από την τουρκική Εισβολή υπήρξε μεγάλη αρχαιολογική δραστηριότητα, η γαλλική αποστολή του Πανεπιστημίου της Λυών πραγματοποίησε ανασκαφές στην Έγκωμη και τη Σαλαμίνα, με το Τμήμα Αρχαιοτήτων να είναι απασχολημένο σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του έτους με τις αποκαταστάσεις μνημείων και τις ανασκαφές.
Στις ανασκαφές τις αρχαίας Σαλαμίνας δούλευαν περισσότερες γυναίκες εργάτριες παρά άντρες, καθώς εκείνες έπαιρναν χαμηλότερο μισθό και ήταν κάτοικοι κυρίως των δύο γειτονικών χωριών, της Έγκωμης και του Αγίου Σέργιου.
Τα κτήρια που ανακαλύφθηκαν μέχρι σήμερα
Τα δημόσια κτήρια που αποκαλύφτηκαν μέχρι στιγμής στη αρχαία πόλη της Σαλαμίνας είναι όλα μετά την κλασική περίοδο. Έχουν αποκαλυφθεί πολλά εκτεταμένα ερείπια από τα δημόσια λουτρά, το θέατρο και το γυμνάσιο της πόλης. Το θέατρο και το γυμνάσιο έχουν αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό. Πολλά αγάλματα βρέθηκαν στο Γυμνάσιο, τα περισσότερα από τα οποία ακέφαλα, ενώ το θέατρο είναι των πρώτων χρόνων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι και 15,000 θεατές, όμως καταστράφηκε τον 4ο αιώνα. Βρέθηκαν επίσης δημόσια αποχωρητήρια, μωσαϊκά, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Αγορά και ναός του Δία Σαλαμίνιου.
Το υδραγωγείο και η νεκρόπολη
Η πόλη τροφοδοτούνταν με νερό από την Κυθρέα, το υδραγωγείο καταστράφηκε τον 7ο αιώνα, ενώ το νερό συγκεντρωνόταν σε μια μεγάλη δεξαμενή κοντά στην Αγορά. Τέλος, ανακαλύφθηκε η νεκρόπολη της Σαλαμίνας και καλύπτει 7 τετραγωνικά χιλιόμετρα στα δυτικά της πόλης. Εκεί βρίσκεται και το μουσείο που μέχρι το 1974 είχε όλα τα ευρήματα των ανασκαφών. Οι ταφές χρονολογού- νται από τη γεωμετρική έως την ελληνιστική περίοδο. Η πιο γνωστή ταφή είναι οι λεγόμενοι βασιλικοί τάφοι, όπου έχουν βρεθεί άρματα και πλούσια δώρα, προσφορές στου νεκρούς. Ένας τάφος που έχει ανασκαφεί το 1965, έφερε στο φως πλούσια ευρήματα που πιστοποιεί τις εμπορικές
σχέσεις με την Εγγύς Ανατολή. Δυστυχώς οι σεισμοί κατέστρεψαν ένα μεγάλο μέρος της αρχαίας πόλης, ενώ το παλιρροϊκό κύμα των μεγάλων σεισμών του 332 και 342 έχωσε κάτω από το νερό ένα άλλο μέρος της αρχαίας πολιτείας.
Οι παράνομες ανασκαφές μέχρι σήμερα
Μετά την τουρκική Εισβολή και το διεθνές εμπάργκο σταμάτησαν και οι διενέργειες νόμιμων ανασκαφών. Ωστόσο, αρχές του καλοκαιριού του 2011 σύμφωνα με την εφημερίδα Κίπρις, ανακαλύφθηκαν στις ανασκαφές που διενεργεί παράνομα στην αρχαία Σαλαμίνα, το πανεπιστήμιο της Άγκυρας και το πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου, συνολικά τρία αγάλματα, που τοποθετούνται στον 2ο αιώνα μ.Χ., ενώ λίγες ήμερες πιο πριν είχε ανακαλυφθεί στον χώρο των Ρωμαϊκών Λουτρών το άγαλμα μίας γυναίκας.
http://www.24h.com.cy/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου