Συμπληρώνονται αυτές τις ημέρες εβδομήντα χρόνια από τα «Δεκεμβριανά» του 1944, την εμφύλια σύγκρουση που προδιέγραψε, εν πολλοίς, το μεταπολεμικό πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα, επηρεάζοντας καθοριστικά και τις τύχες του κυπριακού ενωτικού αιτήματος.
Τα γεγονότα άρχισαν με τους πυροβολισμούς που έπνιξαν στο αίμα τις εαμικές διαδηλώσεις (που είχαν απαγορευθεί από την κυβέρνηση) στην Πλατεία Συντάγματος στις 3 και 4 Δεκεμβρίου. Η σύγκρουση είχε διαφανεί με την αποχώρηση από την κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» του Γεωργίου Παπανδρέου, των υπουργών που προέρχονταν από το ΕΑΜ, την 1η Δεκεμβρίου 1944, εξαιτίας της άρνησής τους να δεχθούν τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, όπως προέβλεπε η συμφωνία της Καζέρτας. Οι μάχες συνεχίστηκαν μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 1945 και κρίθηκαν από την αποφασιστική εμπλοκή των βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων εναντίον των τμημάτων του ΕΛΑΣ, σε αντίθεση με την αβελτηρία της εαμικής ηγεσίας, που κράτησε τις κύριες δυνάμεις της μακριά από την Αθήνα, όπου διαδραματίστηκαν τα κυριότερα πολεμικά γεγονότα. Μάλιστα, ο Άγγλος πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ επισκέφθηκε προσωπικά την ελληνική πρωτεύουσα, ανήμερα των Χριστουγέννων του 1944, και ενώ μαινόταν ακόμη ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος. Οι άλλοι σύμμαχοι κράτησαν αποστάσεις…
Τα Δεκεμβριανά είχαν και Κύπριους πρωταγωνιστές: Στην Αθήνα ο αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας είχε σημαίνοντα ρόλο, επικεφαλής της οργάνωσης «Χ», στις μάχες του Θησείου. Στο αντίπαλο στρατόπεδο, στη Θεσσαλονίκη, γραμματέας του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ ήταν ο
Λεμεσιανός Λεωνίδας Στρίγκος, που είχε βαρύνοντα λόγο στη μη τήρηση της συμφωνίας της Καζέρτας, και στην επακόλουθη «Εαμοκρατία», μέχρι τον Ιανουάριο του 1945. Από την άλλη, ανάμεσα στις εκατοντάδες κυπριακές οικογένειες και τους μεμονωμένους Κύπριους που βίωσαν την εμφύλια σύγκρουση στην Αθήνα ήταν και οι κατοπινοί Αρχιεπίσκοποι Κύπρου, Μακάριος Β΄ και Μακάριος Γ΄. Μαζί τους, και αρκετοί άνδρες του «Κυπριακού Συντάγματος» του βρετανικού στρατού, που μετείχαν στις συγκρούσεις, σε βοηθητικά τμήματα. Στην πιο δύσκολη θέση βρίσκονταν στελέχη του ΑΚΕΛ – εθελοντές στον πόλεμο, όπως ο Αντρέας Φάντης, που περιγράφει τις εμπειρίες του από τα γεγονότα, σε ένα από τα βιβλία του.
Στην Κύπρο τα «Δεκεμβριανά» τορπίλισαν τις προσπάθειες του τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού θρόνου, Μητροπολίτη Πάφου Λεοντίου, για σύμπραξη των πολιτικών κομμάτων υπέρ της προώθησης του ενωτικού αιτήματος, όπως επέβαλλε και το αρχικό πνεύμα «εθνικής ενότητας» στο μητροπολιτικό κέντρο. Στη «Γενική Συνέλευση» του «Κυπριακού Εθνικού Κόμματος» (ΚΕΚ), κατά σύμπτωση στις 3 Δεκεμβρίου 1944, αποφασίστηκε η άρνηση «οιασδήποτε συνεργασίας μετά των Κυπρίων κομμουνιστών», μέχρι το ξεκαθάρισμα της κατάστασης στην Ελλάδα.
Από την αρθρογραφία των κυπριακών εφημερίδων για τα «Δεκεμβριανά», στεκόμαστε στο άρθρο του Λοΐζου Φιλίππου, στην εφημερίδα «Πάφος», στις 7 Δεκεμβρίου 1944, όπου ο σπουδαίος πνευματικός άνθρωπος της Πάφου, θρηνεί τόσο για τα γεγονότα, όσο – κυρίως – και για τα επερχόμενα: «Αιμάσσει κάθε ελληνική καρδιά για την τροπή που επήραν τα πράγματα εις την μαρτυρικήν μας πατρίδα. (…) Οι κομματικοί κόρακες κρώζουν επί των ερειπίων και ζητούν ένας έκαστος τους υπευθύνους, αναλόγως των συμφερόντων και των αντιλήψεών των. Η αγνή όμως εθνική ψυχή αιμάσσουσα σκεπάζει το πρόσωπον μπροστά στο σπαραξικάρδιον θέαμα και συντετριμμένη αναφωνεί: “Ο Θεός σώζοι την Ελλάδα”».
Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος», στις 13 Δεκεμβρίου 2014
http://papapolyviou.com/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου