Γράφει η Νάσα Παταπίου
Ανέκδοτα έγγραφα του 1575 έφεραν στο φως άγνωστα μέχρι πρότινος στοιχεία για την οικογένεια Πλατανίτη από το Ναύπλιο, της οποίας πολλά μέλη υπηρέτησαν στην Κύπρο στο ελαφρύ ιππικό και πολέμησαν υπερασπιζόμενοι τη Λευκωσία και την Αμμόχωστο κατά τα έτη 1570-1571. Κάποια μέλη της οικογένειας Πλατανίτη έπεσαν μαχόμενοι και άλλοι συνελήφθηκαν αιχμάλωτοι. Μία επιστολή προς τις βενετικές αρχές το 1575 από τον Βρεττό Πλατανίτη, μας προσφέρει στοιχεία μικροϊστορίας σχετικά με τον πόλεμο της Κύπρου, κατά τα έτη 1570-1571.
Ο Βρεττός Πλατανίτης, απευθύνοντας το αίτημά του στις βενετικές αρχές και εκλιπαρώντας για έναν διορισμό στα βενετικά στρατιωτικά σώματα, διηγείται τις περιπέτειές του καθώς και τις περιπέτειες μελών της οικογένειάς του, μετά την απόβαση των Οθωμανών στην Κύπρο και στη συνέχεια στην κατάκτησή της. Αναφέρεται αρχικά στις υπηρεσίες των προγόνων του και κυρίως του παππού του Θεόδωρου, που έχασε τη ζωή του σε μια επίθεση κατά την πολιορκία του Ναυπλίου. Ο πατέρας του Γεώργιος υπηρέτησε στην Κύπρο, και, εδώ στη μεγαλόνησο τον βρήκε ο θάνατος. Ο ίδιος ο Βρεττός Πλατανίτης υπηρέτησε, όπως γράφει, για είκοσι οκτώ συνεχή έτη στην Κύπρο και ο Μίχας ο μικρός του αδελφός για έντεκα χρόνια. Με την άφιξη του οθωμανικού στόλου, ο Βρεττός Πλατανίτης είχε λάβει εντολή από τον διοικητή του, τον καπιτάνο Ιωάννη Χέλμη, να σπεύσει με άλλους στις Αλυκές για να συλλέξουν πληροφορίες σχετικές με το στρατόπεδο των Οθωμανών, που είχαν ήδη αποβιβαστεί εκεί. Στη συνέχεια όταν όλοι είχαν αποσυρθεί στις δύο οχυρωμένες πόλεις Λευκωσία και Αμμόχωστο, ο Βρεττός Πλατανίτης είχε υπερασπιστεί τη Λευκωσία μαχόμενος από τον προμαχώνα, τον οποίο οικοδόμησε ο Tutio Κωνστάντζο. Μεταξύ άλλων στο αίτημά του αναφέρεται σε μια συμπλοκή που είχε γίνει στο Δάλι και στην οποία έλαβε μέρος μαζί με άλλους συμπολεμιστές του εναντίον μιας ομάδας Οθωμανών, με αποτέλεσμα να φονεύσουν αρκετούς και τα κεφάλια τους ως τρόπαια να τα μεταφέρουν στη Λευκωσία. Επίσης, σε μια επίθεση που είχε γίνει εναντίον των Οθωμανών στο χωριό Μάντια (σημερινοί Άγιοι Ομολογητές ) είχε λάβει μέρος και ο Βρεττός Πλατανίτης μαζί με τον υπολοχαγό τού γενικού στρατοπεδάρχη Ευγενίου Συγκλητικού, όπου εκεί σκότωσαν επτά Οθωμανούς και μετέφεραν τα κεφάλια τους στη Λευκωσία. Σε μια άλλη περίπτωση, και πάλι στο χωριό Μάντια, ο Βρεττός Πλατανίτης κατόρθωσε και έριξε κάτω έναν έφιππο Οθωμανό και τον σκότωσε. Οι ηρωικές του πράξεις, έξω από τα τείχη της Λευκωσίας, υπήρξαν αιτία ώστε η βενετική διοίκηση της Κύπρου να τον προαγάγει σε διοικητή, με μισθό δεκαπέντε δουκάτα για κάθε πληρωμή και του παραχώρησε και έναν φρουρό για να τον υπηρετεί. Χάρη στο αίτημα του Πλατανίτη, καθώς και άλλων υπερασπιστών της Κύπρου την ίδια εποχή, πληροφορούμαστε περισσότερα για την τιμωρία των κατοίκων των Λευκάρων από τους Βενετούς διοικητές, γιατί κατηγορήθηκαν ότι δεν προέβαλαν αντίσταση κατά των Οθωμανών. Ο Πλατανίτης αναφέρεται και στο χωριό Κοφίνου κοντά στο οποίο είχε επιτεθεί με τους συντρόφους του σε μια ομάδα Οθωμανών και ύστερα γύρισαν στη Λευκωσία και πάλι μεταφέροντας ως τρόπαια τα κεφάλια όσων κατάφεραν να φονεύσουν.
Στον προμαχώνα Κωνστάντζο
Ο Ναυπλιώτης υπερασπιστής της Λευκωσίας την ημέρα της πτώσης της πόλης μαζί
με άλλα τριάντα επτά άτομα συνέχισαν ώς αργά το βράδι να υπερασπίζονται τον προμαχώνα Κωνστάντζο. Όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν τον προμαχώνα, όπως σημειώνει ο Βρεττός Πλατανίτης, τότε σκοτώθηκαν οι θείοι του Ιωάννης και Νικόλαος Πλατανίτης. Ο Ιωάννης Πλατανίτης ήταν υπολοχαγός και ο Νικόλαος Πλατανίτης ήταν σημαιοφόρος του ανδρείου Δημητρίου Λάσκαρη. Ο άτυχος Βρεττός Πλατανίτης πληγώθηκε στο σώμα σε πέντε σημεία και συνελήφθη αιχμάλωτος. Επίσης, πληγώθηκε και συνελήφθη αιχμάλωτος ο αδελφός του Μίχας. Στη συνέχεια, ο Μίχας κατόρθωσε να διαφύγει και έτσι πληγωμένος έφθασε στην Αμμόχωστο, όπου εκεί έγινε υπολοχαγός του Θωμά Μπλέσσα. Δυστυχώς όμως σε μια έφοδο πληγώθηκε βαριά και πέθανε. Την ίδια τύχη είχε και ο εξάδελφος του Βρεττού, Σταμάτης Πλατανίτης. Ο Βρεττός μετά από τέσσερα χρόνια αιχμαλωσίας κατόρθωσε να απελευθερωθεί αλλά ήδη είχε χάσει τα πάντα – συγγενείς, κτήματα, κατοικίες και κάθε υλικό αγαθό – και επιπλέον όφειλε διακόσια δεκατρία τσεκίνια για τα λύτρα απελευθέρωσής του. Για τα όσα είχε προσφέρει ο ίδιος καθώς και για τις υπηρεσίες που προσέφεραν τα μέλη της οικογένειάς του χύνοντας ακόμη και το αίμα τους για τη Δημοκρατία της Βενετίας, ζητούσε όπως διοριστεί διοικητής σ’ έναν λόχο ελαφρών ιππέων ή πεζών στρατιωτών. Ο Ελληνοαλβανός υπερασπιστής της Κύπρου από το Ναύπλιο, με ένορκη δήλωση πιστοποιούσε ότι είχε υπηρετήσει στον λόχο του Ιωάννη Χέλμη και ότι μαζί με τον συμπολεμιστή του Μένικο Caccali και τον Μιχάλη Chiebardi, που ανήκε στον λόχο του Ιωάννη Παλαιολόγου, είχαν μεταβεί στις Αλυκές για να συγκεντρώσουν στοιχεία σχετικά με την απόβαση των οθωμανικών δυνάμεων στην Κύπρο. Πιστοποιούσε επίσης ενόρκως ότι έλαβε μέρος μαζί με τον λόχο του καπιτάνου Ιωάννη Κούκη σε συμπλοκή κατά των Οθωμανών, στο χωριό Κοφίνου.
Μάρτυρες υπέρ του Πλατανίτη
Συμπολεμιστές, επίσης, του Βρεττού Πλατανίτη ενόρκως είχαν πιστοποιήσει ότι είχε λάβει μέρος σε επιχείρηση κατά των Οθωμανών, κοντά στο χωριό Κοφίνου. Επιπρόσθετα, περιέγραφαν την όλη δράση και γενναιότητά του ως πολεμιστή σε συμπλοκές έξω από τα τείχη, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Λευκωσίας. Διαβεβαίωναν ότι ο Βρεττός Πλατανίτης διέθετε κατοικία στη Λευκωσία και ότι με την πτώση της πόλης στην εξουσία των Οθωμανών συνελήφθη αιχμάλωτος.
Ο Δημήτριος Παλαιολόγος, γιος του ιππότη διοικητή Ιωάννη Παλαιολόγου, που είχε χάσει τη ζωή του στην άμυνα της Λευκωσίας, πιστοποιούσε ενόρκως ότι μαζί με τον Πέτρο Συγκλητικό γνώριζαν ότι ο Βρεττός Πλατανίτης μαζί με τους δύο συμπολεμιστές που αναφέρει ο ίδιος στην ένορκη δήλωσή του, είχαν μεταβεί στις Αλυκές και συνέλεξαν πληροφορίες για την απόβαση των Οθωμανών, μετά από εντολή της βενετικής διοίκησης της Κύπρου. Ο Δημήτριος Παλαιολόγος πιστοποιούσε, επίσης, ότι βρισκόταν μαζί με τον Πέτρο Συγκλητικό στο μέγαρο του τοποτηρητή Dandolo, στη Λευκωσία, και είδε τον Βρεττό Πλατανίτη να μεταφέρει τέσσερα κεφάλια στον τοποτηρητή από την επιχείρηση που είχε γίνει εναντίον των Οθωμανών, κοντά στο χωριό Κοφίνου.
Η τιμωρία των κατοίκων των Λευκάρων από τους Βενετούς διοικητές και η συμπλοκή με τον εχθρό κοντά στο χωριό Κοφίνου, οι συμπλοκές στο Δάλι, στη Μάντια (Άγιοι Ομολογητές), έξω από τα τείχη της Λευκωσίας και στον προμαχώνα Κωνστάντζο μαζί με τους Οθωμανούς καθώς και η συμβολή της οικογένειας Πλατανίτη στην άμυνα της Κύπρου το 1570 -1571, είναι τα νέα στοιχεία που περιέχονται στο αίτημα προς τη Γαληνοτάτη του stradioto Βρεττού Πλατανίτη, από το Ναύπλιο.
Σχεδόν μετά από τετρακόσια πενήντα χρόνια, η αρχειακή έρευνα εξακολουθεί να φέρνει στο φως νέα στοιχεία για τον κυπριακό πόλεμο και τους υπερασπιστές της Κύπρου. Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι η απειλή για απώλεια της Κύπρου, όταν ο σουλτάνος Σελίμ Β’ ζήτησε από τη Γαληνοτάτη να του παραδοθεί το ρένιο της Κύπρου, επιτάχυνε τη συγκρότηση από τις χριστιανικές δυνάμεις ενός ιερού αντιοθωμανικού συνασπισμού, που κατέληξε στη δημιουργία της Ιερής Συμμαχίας (Sacra Liga Antiturca) και οδήγησε, μετά την πτώση της μεγαλονήσου, στην κατατρόπωση του οθωμανικού στόλου, στη μεγάλη νίκη της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου, στις 7 Οκτωβρίου 1571.
http://www.parathyro.com/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου