Γρίβας: Εντιμος, λιτός, αλλά και καχύποπτος, απάνθρωπος

• 

Xειρόγραφη επιστολή του Διγενή από την Αθήνα προς τα αδέλφια στην Κύπρο. Σε αυτή, με ημερομηνία 1η Φεβρουαρίου 1945, ο Γρίβας, ως αρχηγός της «Χ», αναφέρεται στις συγκρούσεις της οργάνωσης με τους ναζί και τους κομμουνιστές, καθώς και στη λεηλασία και καταστροφή της οικίας του από τον ΕΛ.ΑΣ.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Στις 3 Δεκεμβρίου 1957 ανέλαβε τα καθήκοντά του ο νέος κυβερνήτης της Κύπρου σερ Χιου Φουτ. Περίπου ένα χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 1958, ο πρώην κυβερνήτης της Ιαμαϊκής και αδελφός του βουλευτή του Εργατικού Κόμματος Μάικλ Φουτ, στην προσπάθειά του να βελτιωθεί ο συντονισμός των ενεργειών των υπηρεσιών ασφαλείας στην Κύπρο, ζήτησε από τον επικεφαλής της MI5 στο Λονδίνο, Ρότζερ Χόλις, να διορίσει στο νησί έναν ανώτατο αξιωματούχο ο οποίος θα συγκέντρωνε και θα ανέλυε τις υπάρχουσες πληροφορίες για την ΕΟΚΑ και τον αρχηγό της. Ο Χόλις ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Φουτ, και αποφάσισε να αποστείλει στην Κύπρο, με απόσπαση για μία περίοδο 6 μηνών, τον Μπιλ Μάγκαν, που τότε ήταν υπεύθυνος του ΜΙ5 για τις αποικίες και τις εκτός Ηνωμένου Βασιλείου χώρες.

Ο ταξίαρχος Μάγκαν -απεβίωσε πλήρης ημερών, σε ηλικία 101 ετών, το 2010- εργάσθηκε συστηματικά όσο κανείς άλλος αξιωματούχος του ΜΙ5 στην Κύπρο με στόχο την εξάρθρωση της ΕΟΚΑ και τον εντοπισμό και τη σύλληψη του Γρίβα και λίγο μετά την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου (Φεβρουάριος, 1959), αποφάσισε να συντάξει μία μακροσκελή

έκθεση σκιαγράφησης της προσωπικότητας του Γεωργίου Γρίβα Διγενή (19 Μαρτίου, 1959 - KV2/3879).

«Με αρχές»

«Ο Γρίβας είναι ένας άνθρωπος που διαθέτει αρχές… Οταν έχει να κάνει με χρήματα είναι έντιμος, όχι σχετικά έντιμος με βάση τα πρότυπα των Λεβαντίνων, αλλά αυστηρά έντιμος με όποια πρότυπα κι αν γίνει η σύγκριση», τονίζει ο Μάγκαν. Στην έκθεσή του, ο αξιωματούχος του ΜΙ5 υπογραμμίζει την «εξαιρετική εμμονή» του Γρίβα στην επιδίωξη να επιτευχθεί η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και παράλληλα εκτιμά ότι στις σχέσεις με τους υφισταμένους του ήταν απόμακρος, παγερός και αγέρωχος. Σύμφωνα με τον αξιωματούχο του ΜΙ5, ο Διγενής απαιτούσε τυφλή υπακοή από τους άνδρες του και πίστευε ότι αυτός γνώριζε τα πάντα, ενώ αυτοί δεν γνώριζαν τίποτα χωρίς να έχουν τίποτα να του προσφέρουν. Απάνθρωπος, λιτός, κακόβουλος και ευέξαπτος, διαθέτοντας το πλεονέκτημα της εμπειρίας λόγω ηλικίας, και κυρίως αγωνιζόμενος για ένα σκοπό που ήταν ευρύτατα αποδεκτός από την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων, ο Γρίβας είχε συγκροτήσει τους οπαδούς του σ’ ένα ενιαίο συνεκτικό σύνολο. Εντούτοις παρά την υπακοή και την αφοσίωση, η ΕΟΚΑ υπό τον Γρίβα-Διγενή δεν ήταν απόλυτα επιτυχής στην εκστρατεία της κατά των Βρετανών, εκτιμούσε ο Μάγκαν. Γράφει χαρακτηριστικά: «Αν στο πνεύμα η ΕΟΚΑ ήταν περισσότερο επιθετική και αν τα μέλη της είχαν περισσότερο κουράγιο στις καρδιές τους, εφόσον είχαν την ασπίδα προστασίας σχεδόν του συνόλου των Ελληνοκυπρίων, θα μπορούσαν σε μία οποιαδήποτε μέρα της εβδομάδας να διαπράξουν τόσους φόνους όσους μέσα σ’ ένα μήνα και να υποχρεώσουν τους Βρετανούς, όπως στην περίπτωση της Παλαιστίνης πριν από μία δεκαετία, να ζουν περικυκλωμένοι από συρματοπλέγματα, με αποτέλεσμα οι ευθύνες του στρατού να είχαν αυξηθεί σε τεράστιο βαθμό».

«Πεζός και απαθής»

Συμπερασματικά για την προσωπικότητα Γρίβα-Διγενή, ο Μάγκαν επισημαίνει:

«Είναι σκληραγωγημένος, εργατικός, λιτοδίαιτος και εξαιρετικά τσιγκούνης. Δεν πτοείται από τους κινδύνους και τα τυχαία γεγονότα της ημέρας που παρουσιάζονται στο προσκήνιο, επειδή έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και διαθέτει την επινοητικότητα να τα αντιμετωπίσει. Είναι πανούργος, καχύποπτος, προσεκτικός, απότομος και ειλικρινής. Τον απασχολούν τα τρέχοντα προβλήματα και η πρακτική επίλυσή τους. Στην πραγματικότητα είναι πεζός και απαθής: όπως ο βοσκός που παραμένει ασυγκίνητος κατά τη σφαγή του αμνού».

http://www.kathimerini.gr/