«Τής δούλης Πατρίδος ή φωνή ώς σάλπισμα προσκλητήριον σήμερον αντήχησε καί
εις έθνικόν συναγερμόν τά τέκνα της έκάλεσε. Συναγερμόν προς διαμαρτυρίαν κατά
τής συνεχίσεως τής ανεπιθύμητου Ξένης Κατοχής καίπρός διαδήλωσιν αμετακλήτου
αποφάσεως δια τοΰ αγώνος τήν συνέχισιν μέχρις δτου άπαλλαγώμεν τοϋ Άγγλικοϋ
ζυγοΰ, τον όποιον ή δύναμις τής ανόμου βίας προσέδεσε βαρύν επί τοϋ τραχήλου μας.
Έν τή επιθυμία του ό Κυρίαρχος νά μή άκούση τήν φωνήν τής Κύπρου πλήττουσαν
όχληρώς τά ώτα του άπηγόρευσε συγκρότησιν συλλαλητηρίου εντός τοΰ Σταδίου
Λευκωσίας. Ηθέλησε κατ' αυτόν τόν τρόπον να κατάπνιξη τήν φωνήν τοΰ δικαίου
μας. Άλλά ποία δύναμις είναι τόσον ικανή, ώστε σιγήν νά έπιβάλη είς τήν φωνήν τής
ελευθερίας; Καί άν σήμερον δέν ήκούσθη ή φωνή μας άπό τοΰ Σταδίου Λευκωσίας,
ακούεται δμως άπό του ίεροΰ αύτοΰ χώρου καί μεγαφώνως μεταδίδεται, ώστε βαρύ-
τονος νά πλήξη καί τάς άκοάς τών κωφευόντων Άγγλων κυριάρχων. Καί άσίγητος
πάντοτε θά είναι, έφ' όσον άσίγητος καί ό πόθος τής εθνικής ελευθερίας. Ούτε συλλαλητηρίων
άπαγόρευσις, οΰτε φυλακίσεως ποινή, οΰτε εξορίας τιμωρία, ούτε μέτρα
άλλα καταπιεστικά καί ανελεύθερα θά καταπνίξουν τήν φωνήν τής Κύπρου μας.
Ή δε παλλαϊκή σημερινή συγκέντρωσις είς τόν χώρον τούτον τοϋ ίεροΰ ναοΰ Φανερωμένης,
με τόν έκδηλον ένθουσιασμόν καί τήν άγωνιστικήν διάθεσιν, αποτελεί τήν
δέουσαν άπάντησιν είς τοΰ Άγγλου Κυβερνήτου τήν Ίταμήν άπάντησιν δτι ή
Βρεττανική Κυβέρνησις οΰτε τό Δημοψήφισμα του 1950 αξιοποιεί, οΰτε νέον Δημοψήφισμα,
βάσει τής κατά τήν 16ην παρελθόντος Δεκεμβρίου αποφάσεως τών Ηνωμένων
Εθνών περί αΰτοδιαθέσεως, επιτρέπει, οΰτε καί προτίθεται άπαλλαγήν τής
Νήσου άπό τής Αγγλικής κυριαρχίας. Πικρίαν έδοκιμάσαμεν έκ τής απαντήσεως
αυτής όχι δμως καί έκπληξιν. Έπί έβδομήκοντα καί πέντε έτη Αγγλικής κυριαρχίας
επί τής Κύπρου πεΐραν πικράν έλάβομεν καί αρκούντως περί τών Άγγλων έδιδάχθη-
μεν. Μέ άγανάκτησιν δμως ήκούσαμεν τήν ώμήν αυτήν άπάντησιν. Καί ό σημερινός εθνικός
συναγερμός είναι έκφρασις άγανακτήσεως κατά τής ανελεύθερου στάσεως της Μ. Βρεττανίας έναντι της Ελληνικής αυτής Μεγαλονήσου, ή οποία είναι τμήμα
της Ελλάδος και επιθυμεί νά ένωθή μέ την Ελλάδα. Ό σημερινός συναγερμός αποτελεί
διαμαρτυρίαν κατά των προθέσεων της Μ. Βρεττανίας νά διαιώνιση έπί της πατρίδος
μας τό δουλικόν και άνυπόφορον τοϋτο καθεστώς. Αποτελεί συγχρόνως ό
συναγερμός αυτός και κατήγορον φωνήν κατά της Μ. Βρεττανίας, ή όποια καταπατεί
τόπανανθρώπινον δικαίωμα τήςέλευθερίας καί κρατεΐύπόδουλείαντόν Κυπριακόν
λαόν.
Κατηγοροϋμεν τήν Μ. Βρεττανίαν ως ασυνεπή προς υποσχέσεις και διακηρύξεις
της. Κατηγοροϋμεν τήν Μ. Βρεττανίαν ως άσεβη προς τάς ιδίας αυτής ύπογραφάς.
Κατηγοροϋμεν τήν Μ. Βρεττανίαν ώς άνελευθέραν χώραν. Κατηγοροϋμεν τήν Μ.
Βρεττανίαν ώς έναντιουμένην πρός τήν διεθνώς άναγνωριζομένην αρχήν της αύτο-
διαθέσεως των λαών.
"Ελληνες Κύπριοι,
Ψυχικώς αδούλωτοι και αλύγιστοι άς βαδίσωμεν τον δρόμον πρός τά εθνικά πεπρωμένα.
"Ας μή φοβηθώμεν και άς μή πτοηθώμεν. Ύπό τό φώς της ημέρας ύ-
ψηλότερον σήμερον άς στήσωμεν τήν σημαίαν της ελευθερίας και άς κτίσουν και αλλάς
φύλακας, άν θέλουν οί Κυρίαρχοι. Νόμους ανελεύθερους άς ψηφίσουν και άλλους
και μέτρα καταπιέσεως άς λάβουν οιαδήποτε. Γνωρίζομεν δτι τραχύς είναι ό
δρόμος μας και οδοφραγμάτων πλήρης. Δέν μυωπάζομεν προ των δυσκολιών πρός
τήν έθνικήν άποκατάστασιν. Δέν θά ύποχωρήσωμεν όμως προ οιωνδήποτε δυσκολιών
και δέν θά σταματήσωμεν προ οιωνδήποτε εμποδίων. Και δέν θά λυγίσωμεν προ
οιασδήποτε βίας. Και δέν θά άπογοητευθώμεν άπό οιασδήποτε προσωρινός αποτυχίας.
Και δέν θά ύποστείλωμεν τήν ένωτικήν σημαίαν. Και δέν θά γίνωμεν Άγγλοι.
Και δέν θά μείνωμεν δοΰλοι. Μ έ άκράδαντον τήν πίστιν εις τον τελικόν θρίαμβον τοΰ
δικαίου μας θά συνεχίσωμεν τόν αγώνα μέχρι της νίκης. 'Εκ της Ελληνικής ιστορίας
γνωρίζομεν καλώς, δτι μέ αγώνας ή ελευθερία ανακτάται, δέν λαμβάνεται ώς δώρον,
άλλ' ώς έ'παθλον αγώνων. 'Εκ της Αγγλικής ιστορίας γνωρίζομεν καλώς δτι οί Άγγλοι
δέν δίδουν τήν έλευθερίαν ε'ις τούς δούλους λαούς των παρά μόνον εις εκείνους,
οί όποιοι είναι ικανοί και μόνοι νά τήν πάρουν. Πρόδηλον έντεΰθεν όποιον τό ιερόν
καθήκον μας. Δι' αγώνων θά άνακτήσωμεν τήν έλευθερίαν μας και ουχί δι' εκκλήσεων
πρός τά δήθεν φιλελεύθερα αισθήματα τών Άγγλων ή δι' επικλήσεων της Έλλη-
νοβρεττανικής φιλίας. Επανειλημμένως άλλωστε έδοκιμάσαμεν αμφότερα. Φιλία
έλληνοβρεττανική είναι απαράδεκτος έκ μέρους τοΰ Έλληνικοΰ λαοΰ, έφ' δσον είναι
αΰτη μονόπλευρος και ετεροβαρής και εν ονόματι της στραγγαλίζεται ή Κυπριακή
ελευθερία. Έμπαιγμόν δέ νομίζομεν τάς εκάστοτε δηλώσεις της Ελληνικής Κυβερνήσεως
δτι τό ζήτημα της Κύπρου θά λυθή εντός τών πλαισίων της Έλληνοβρεττα-
νικής φιλίας. Άξιοΰμεν μετά τοΰ Πανελληνίου άπό τήν Κυβέρνησιν της Ελλάδος,
δπως εύτόλμως και άποφασιστικώς χειρισθή τό ζήτημα. Αι εκάστοτε δηλώσεις της
Ελληνικής Κυβερνήσεως έπί τοΰ Κυπριακοΰ ζητήματος, σαφείς ή συγκεχυμένοι, δέν
ικανοποιούν ούτε τούς ελευθέρους Έλληνας οΰτε τούς δούλους Κυπρίους αδελφούς των. Διά δηλώσεων δέν λύεται τό ζήτημα, άλλά διά μέτρων αποφασιστικών, ώς ή εθνική
αξιοπρέπεια υπαγορεύει. Ειχεν ύποχρέωσιν ή Ελληνική Κυβέρνησις, συμμορφουμένη
και πρός τήν πανεθνικήν άξίωσιν, προ πολλοΰ νά έφερε τό ζήτημα της Κύπρου
ενώπιον τών Ηνωμένων Εθνών πρός συζήτησιν και λύσιν. Δέν κατώρθωσεν
δμως νά υπερνίκηση τήν επιφυλακτικότητα και διστακτικότητα της. Αλλ' εις εκείνο,
τό όποιον ή Ελληνική Κυβέρνησις διστάζει νά προβή, θά προβώμεν ήμεϊς οίϊδιοι.
Στηριζόμενοι εις τήν άπόφασιν τής Γενικής Συνελεύσεως τών Ηνωμένων Εθνών
τής 16ης Δεκεμβρίου τοΰ 1952 περί αύτοδιαθέσεως, θά άπευθυνθώμεν πρός αυτά ζη-
τοΰντες έφαρμογήν τής αρχής τής αύτοδιαθέσεως καί έπί τής Κύπρου. Αυτήν τήν άπόφασιν
διαδηλοΐ και ή σημερινή παλλαϊκή συγκέντρωσις. Γνωρίζομεν δτι καί εις τά
Ηνωμένα "Εθνη θά συναντήσωμεν τήν Αγγλικήν διπλωματίαν δολοπλοκοΰσαν εις
τά παρασκήνια καί δραστηρίως άντιδρώσαν διά νά μή προβληθή τό ζήτημα μας έπί
τής διεθνοΰς σκηνής. Παραλλήλως δμως θά έργασθώμεν καί ημείς καί πάσαν προ-
σπάθειαν θά καταβάλωμεν, διά νά φθάση ή ύπόθεσίς μας μέχρι τής Γενικής Συνελεύσεως.
Εις τό στάδιον τούτο έχομεν τήν βεβαιότητα δτι θά κηρυχθοΰν υπέρ ημών δλα
τά φιλελεύθερα καί άντιαποικιακά κράτη. Έ ν τή προσπάθεια μας νά άνακτήσωμεν
τήν έπιπόθητον έλευθερίαν θά τείνωμεν καί τήν δεξιάν καί τήν άριστεράν χείρα, διά
νά δεχθώμεν προσφερομένην βοήθειαν καί εξ Ανατολών καί έκ Δυσμών2. Άλλ' εάν
άποτύχωμεν καί εις τά Ηνωμένα Έθνη, τί άλλο έχομεν νά πράξωμεν; Καί εάν ή
Ελληνική Κυβέρνησις έξακολουθή νά διατηρή τήν σημερινήν επιφυλακτικότητα
της, τί μόνοι δυνάμεθα νά κάμωμεν; Πολλά ακόμη. Άλλωστε ούτε εις τήν Έλληνικήν
Κυβέρνησιν εξ ολοκλήρου στηριζόμεθα, ούτε εις τά Ηνωμένα "Εθνη κατά πάντα
βασιζόμεθα. Στηριζόμεθα προ παντός εις τά ιδίας ημών δυνάμεις καί βασιζόμεθα
ιδιαιτέρως έπ'ιτοΰ αγώνος «εις τό έσωτερικόν». Ηνωμένοι καί όμονοοΰντες ύπό τήν
έθναρχικήν σημαίαν νά άγωνισθώμεν μέ συ νέπειαν καί συνέχειαν, έν ημέρα καί έν νυ-
κτί, μέ δλα τά μέσα καί μέ δλους τούς τρόπους, πρός έ'να σκοπόν πάντοτε αποβλέποντες.
Τήν έλευθερίαν καί τήν ενωσιν μέ τήν Μητέρα πατρίδα. «Όλίγιστοι λαοί εΐναι
τόσον αχρείοι ώστε νά προτιμοΰν άντίτών ομοφύλων τήν διοίκησιν άπό αλλοφύλους,
αλλόγλωσσους και αλλόθρησκους». Ό Κυπριακός λαός δέν εϊναι λαός αχρείος, ώστε
νά προτιμφ άντί Ελληνικής τήν Αγγλικήν διοίκησιν. Τούς τυχόν δέ μεταξύ ημών αχρείους
έφιάλτας τοΰ Κυπριακού αγώνος άς άπομονώσωμεν καί εις όνειδος άς τούς
παραδώσωμεν. Και δσοι πιστοί καί εύορκοι τής ιδέας στρατιώται, νά βαδίσωμεν εμπρός
καί πάντοτε εμπρός, αλύγιστοι και απτόητοι νά κρατήσωμεν υψηλά τήν σημαίαν
τοΰ αγώνος «έως ού ημέρα αύγάση καί φωσφόρος άνατείλη» καί εις τόν έθνικόν
ορίζοντα άνατείλη ό ήλιος τής Κυπριακής ελευθερία....
Πηγή : ΑΠΑΝΤΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ, τόμος Α', σα. 198-202, Έκδοση Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου
Μακαρίου Γ, Λευκωσία
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου