Η Κύπρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – Ανακτημένα έγγραφα

Keith Brain
Υπουργείο Εξωτερικών – 9 Νοεμβρίου 1914 – Εγκύκλιος
Η Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας, έχοντας προσαρτήσει την Κύπρο, θεωρεί Βρετανούς Υπηκόους όλους τους ιθαγενείς του νησιού, εκτός εάν κατοικούν στις οθωμανικές κτήσεις οπουδήποτε εκτός από την Αίγυπτο.
Αυτό το έγγραφο καθώς και άλλα αρχεία τα οποία φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχείο της Μεγάλης Βρετανίας, δείχνουν ξεκάθαρα τη μεγάλη επίδραση των κοσμοιστορικών γεγονότων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Κύπρο. Με την πλήρη βρετανική προσάρτηση, το Νοέμβριο του 1914, η ανάμιξη της Κύπρου στις πολεμικές προσπάθειες των Βρετανών έγινε όλο και περισσότερο μεγαλύτερη. Η Κύπρος αποτέλεσε μια σημαντική βάση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Πόλεμος επηρέασε επίσης και την προσωπική ζωή των Κυπρίων. Κατά τη διάρκεια των ετών του πολέμου υπήρχε μεγάλη έλλειψη εργατών, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού πήγε να υπηρετήσει στο Μακεδονικό Σώμα των Ημιονηγών (Μουλάρηδων) στο Μακεδονικό Μέτωπο. Αυτοί οι νέοι μουλάρηδες, που είχαν γίνει Βρετανοί υπήκοοι, δικαιούνταν αργότερα να λάβουν το μπρούτζινο Βρετανικό Μετάλλιο Πολέμου.
Το 1919 συντάχθηκε η λίστα με όλους τους Κύπριους που ήταν μέλη των του Μακεδονικού Τάγματος Ημιονηγών. Και οι οκτώ τόμοι της έχουν διασωθεί και στεγάζονται στο Εθνικό Αρχείο της Μεγάλης Βρετανίας. Ωστόσο, τα μέλη του τάγματος που είχαν καταγωγή από την Ελλάδα δεν δικαιούνταν μετάλλιο και δεν αναφέρονται στη λίστα. Αυτός ο κατάλογος είναι μια μοναδική ιστορική πηγή για την κυπριακή ιστορία. Αναφέρει τα ονόματα, τους συγγενείς και τις πόλεις καταγωγής περίπου 13.000 Κυπρίων που υπηρέτησαν το 1916 - 1919 στο Μακεδονικό Τάγμα Ημιονηγών. Θα γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μεταφερθεί η λίστα στο διαδίκτυο και να είναι διαθέσιμη έτσι ώστε κάθε κυπριακή οικογένεια να μπορεί να ανακαλύψει αν οι παππούδες ή οι προπαππούδες της πήραν μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Λίστα των μελών του Μακεδονικού Τάγματος Ημιονηγών
Τα ταραχώδη γεγονότα στην Ελλάδα επηρέασαν επίσης και τη ζωή στην Κύπρο. Τα βρετανικά έγγραφα αναφέρουν ότι όταν το 1915 η ελληνική πρόσκληση για επιστράτευση ανακοινώθηκε, πλήθη εθελοντών παρουσιάστηκαν στο ελληνικό προξενείο για να ενταχθούν στον ελληνικό στρατό. Αργότερα, οι Κύπριοι πρώην εθελοντές των Βαλκανικών Πολέμων κλήθηκαν να εγγραφούν στο ελληνικό προξενείο. Δυστυχώς, τα έγγραφα δεν λένε αν κάποιοι από αυτούς τους Κυπρίους πήγαν πραγματικά να υπηρετήσουν στον ελληνικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α’
Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Βρετανική Αρμοστεία ανέφερε επίσης ότι το 1916 όλοι οι Έλληνες υπήκοοι που κατοικούσαν στην Κύπρο κλήθησαν να δώσουν όρκο πίστης στην Ελλάδα και να εγγραφούν στο ελληνικό προξενείο. Στη Λάρνακα, 39 άνθρωποι είχαν καταχωρηθεί ως Έλληνες. Στο τέλος του πολέμου το 1918, την ημέρα που γιόρταζε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, μια εθνικιστική διαδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στη Λάρνακα, ζητούσε την επανένωση με την Ελλάδα.
Όλα αυτά τα έγγραφα φανερώνουν ότι ο πόλεμος δεν πέρασε απαρατήρητος στην Κύπρο. Πολλές οικογένειες επηρεάστηκαν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο.

http://www.europeana1914-1918.eu/el

Σχόλια