Συμπληρώθηκαν πριν μερικές βδομάδες εβδομήντα χρόνια από την αυτοκτονία του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη στις 8 Ιανουαρίου 1944, στην γερμανοκρατούμενη Αθήνα. Σε μια αξιέπαινη και συνάμα συγκινητική πρωτοβουλία, η επέτειος του θανάτου του Λαπαθιώτη τιμήθηκε από τον Δήμο Λαπήθου, σε μια σεμνή εκδήλωση που έγινε σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ελλάδος.
Οι διαθέσιμες μαρτυρίες για τις κυπριακές ρίζες της οικογένειας Λαπαθιώτη αναφέρονται κυρίως στον γενάρχη της οικογένειας, Χατζηηλία, θύμα των σφαγών της 9ης Ιουλίου 1821, στη ζωντανή – μέχρι τις μέρες μας – ανάμνηση της οικογένειας στη Λάπηθο και στους Λαπηθιώτες, και στην επίσκεψη του Λεωνίδα Λαπαθιώτη στον τόπο καταγωγής του, κατά το 1895-1896.
Ο προπάππους του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη, Χατζηηλίας, προύχοντας της Λαπήθου, ήταν ανάμεσα στα αθώα θύματα των τουρκικών σφαγών της 9ης Ιουλίου 1821. Στη Λάπηθο ο «μύλος του Χατζηηλία», στην ενορία Αγίας Παρασκευής, στις «Πάνω ενορίες», λειτουργούσε μέχρι το 1968, λίγα χρόνια πριν από την τουρκική εισβολή και την προσφυγιά. Γιος του Χατζηηλία ήταν ο Θεοχάρης (γένν. 1807) που κατάφερε να διαφύγει στην Ελλάδα, όπου πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 και μετά την απελευθέρωση τοποθετήθηκε στη χωροφυλακή, όπου υιοθέτησε το επίθετο Λαπιθιώτης, «εξευγενίζοντάς» το στη συνέχεια, σε Λαπαθιώτης. Αποστρατεύτηκε το 1878 με το βαθμό του ταγματάρχη και απεβίωσε το 1886. Παιδί του Θεοχάρη ήταν ο Λεωνίδας (1854-1941), από τους ικανότερους και πιο καταρτισμένους αξιωματικούς της εποχής του, βουλευτής (1903-1905) και υπουργός Στρατιωτικών ύστερα από το κίνημα στο Γουδί (1909).
Ο Ναπολέων ήταν το αγαπημένο μοναχοπαίδι του Λεωνίδα Λαπαθιώτη και της Βασιλικής Παπαδοπούλου, ανιψιάς του Χαρίλαου Τρικούπη, από τη μεσολογγίτικη οικογένεια του Ραζηκότσικα. Εμφανίστηκε στα γράμματα σε νεαρή ηλικία, έγραψε ποιήματα που αγαπήθηκαν πολύ και για χρόνια σκανδάλιζε την αθηναϊκή συντηρητική κοινωνία με την αντισυμβατική του συμπεριφορά και τις «ανορθόδοξες» του επιλογές. Έζησε για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο πατρικό του στον Λόφο του Στρέφη, στα Εξάρχεια, όπου και αυτοκτόνησε. Τα τελευταία χρόνια ο Λαπαθιώτης, από τους «καταραμένους» αυτόχειρες της νεοελληνικής λογοτεχνίας, προσελκύει το έντονο ενδιαφέρον των ειδικών μελετητών και των φιλολόγων. Στην Αθήνα εκδόθηκαν σημαντικές μελέτες για τη ζωή και το έργο του, ενώ αρκετά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί. Ανάλογα δημοσιεύματα ανέδειξαν και τις κυπριακές του διασυνδέσεις, καθώς είχε πολλούς Κύπριους φίλους, κυρίως φοιτητές. Πρόσφατα, ο Λευτέρης Παπαλεοντίου αναδημοσίευσε μια εκτενή νεκρολογία του Τεύκρου Ανθία, του Μαρτίου του 1944, για τον Λαπαθιώτη, έναν «αληθινό ποιητή», με τον οποίο συναντιόντουσαν συχνά στα δύσβατα περιθωριακά
μονοπάτια της μαγικής «αλήτικης ζωής». Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα: «Τον Ναπολέοντα τον βλέπανε μονάχα τα μεσάνυχτα και οι ίσκιοι. Σπάνια, πολύ σπάνια να τον δει το δειλινό και το ηλιοβασίλεμα. (…) Άσημοι «νέοι» εμείς. Γνωστός αυτός, με θέση αξιοζήλευτη στα νεοελληνικά γράμματα. Και συνοδεύαμε τ’ ασκητικά του βήματα – ω! πόσο μόνος έμενε και πάλι, μ’ όλο που ήτανε στο μέσο μας – στους δρόμους, τα δρομάκια του ερημικού πάρκου, στις μακρινές συνοικίες, στα φτωχικά και τα παράμερα καφενεδάκια, στο Κολωνάκι πιο συχνά, όπου κατά τις έξι το πρωί εσφράγιζε τη λογοτεχνική μας πανδαισία το τελευταίο ρωμέικο καφεδάκι.»
Δημοσιεύθηκε στην εφημ. “Ο Φιλελεύθερος” την 1η Μαρτίου 2014.
http://papapolyviou.com/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου