Με την έναρξη της Αγγλοκρατίας η Λάρνακα ήταν η δεύτερη πόλη σε πληθυσμό. Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη απογραφή του 1881, η Λευκώσια είχε 11.536 κατοίκους και ακολουθούσαν η Λάρνακα με 7.833, η Λεμεσός με 6.131, η Αμμόχωστος με 2.564, η Πάφος με 2.204 και η Κερύνεια με 1.192 κατοίκους.
Η παραλία της Λάρνακας το 1905
Λίγα χρόνια μετά την έναρξη της Αγγλοκρατίας, λόγω των έργων υποδομής που έγιναν σε άλλες πόλεις, η Λάρνακα βρέθηκε να κατέχει με την έναρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας [απογραφή του 1960], την τέταρτη θέση σε πληθυσμό.
Συγκεκριμένα: Λευκωσία και προάστεια 95.515 κάτοικοι, Λεμεσός 43.593 κάτοικοι, Αμμόχωστος 34.774 κάτοικοι, Λάρνακα 19.824 κάτοικοι, Πάφος 9.803 κάτοικοι και Κερύνεια 3.498 κάτοικοι.
Σύμφωνα με τους πίνακες αυτούς, ο πληθυσμός της Λευκωσίας αυξήθηκε κατά 8 φορές, της Λεμεσού κατά 7, της Αμμοχώστου κατά 13, της Πάφου κατά 4.5, της Κερύνειας κατά 3 φορές, ενώ της Λάρνακας αυξήθηκε μόλις κατά 2.5 φορές στο διάστημα μέχρι την ανεξαρτησία.
Παρά τον ισχυρισμό κάποιων ότι η παρακμή της Λάρνακας οφείλεται στο ήπιον του χαρακτήρα των Λαρνακέων [ισχυρισμός εν μέρει ορθός], εντούτοις τα γεγονότα που τροχιοδρόμησαν οι Άγγλοι υπήρξαν καταδικαστικά για την πόλη του Ζήνωνα.
Παρά τα έργα που έγιναν τα τρία πρώτα χρόνια στη Λάρνακα [αποβάθρα, τελωνείο κ.ά], η προδιαγεγραμμένη από τους Βρετανούς φθίνουσα οικονομική σημασία του λιμανιού, δεν επέτρεψε τη συνέχιση άλλων έργων υποδομής, αφού οι Άγγλοι επέλεξαν ως κύριο λιμάνι της αποικίας τους την Αμμόχωστο. Το νέο αναβαθμισμένο λιμάνι της Αμμοχώστου ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία του το 1906 και μάλιστα με κατάργηση των λιμενικών τελών, τη στιγμή που στα άλλα λιμάνια, τα τέλη με απόφαση της κυβέρνησης, διπλασιάστηκαν. Λόγω της έντονης αντίδρασης των Λαρνακέων η ρύθμιση δεν πέρασε, αυτό όμως δεν εμπόδισε τη συνεχή αναβάθμιση του λιμανιού της Αμμοχώστου, που στέριωσε και καθιερώθηκε ως το κύριο λιμάνι κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1933, γίνεται νέα επέκταση στο λιμάνι της Αμμοχώστου, ενώ στη Λάρνακα, μικρή μόνο εκβάθυνση στην προβλήτα της αποβάθρας.
Η σιδηροδρομική γραμμή που λειτούργησε το 1905 και ένωσε την Αμμόχωστο με τη Λευκωσία και επεκτάθηκε αργότερα προς τον κάμπο της Μόρφου μέχρι την Ευρύχου, ήταν ακόμα ένα σοβαρό πλήγμα για την περαιτέρω παρακμή του λιμανιού της Λάρνακας, αφού τώρα τα εμπορεύματα με τον σιδηρόδρομο διακινούνταν γρηγορότερα, παρά με τις βοϊδάμαξες και τις καμήλες της Τουρκοκρατίας. Για τους Άγγλους η Αμμόχωστος ήταν πιο βολική λύση, αφού οι φορτοεκφορτώσεις γίνονταν άμεσα από τις προβλήτες του λιμανιού, ενώ στο αγκυροβόλιο της Σκάλας για τις ίδιες εργασίες χρησιμοποιούνταν αναγκαστικά οι μαούνες.
Οι μαούνες που μετέφεραν τα εμπορεύματα από τα πλοία στην αποβάθρα, τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα
Το λιμάνι της Λάρνακας υποβαθμίστηκε δραματικά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μαζί με τη σταδιακή αναβάθμιση του λιμανιού της Αμμοχώστου, είχαμε το 1924 και τη μεταφορά του Αρχιτελωνείου στην πόλη του Ευαγόρα. Τα κεντρικά γραφεία μεγάλων ατμοπλοϊκών εταιρειών, όπως των Α.Λ. Μαντοβάνη και Υιών Λτδ., του Ζ.Λ. Πιερίδη, των Ορφανίδη και Μουράτ, του Γ. Λουιζίδη κ.ά., μεταφέρθηκαν στην Αμμόχωστο και τη Λεμεσό. Τα κεντρικά γραφεία της πρώτης Τράπεζας που άνοιξε στην Κύπρο και έδρευε στη Λάρνακα, της Οθωμανικής, μεταφέρθηκαν και αυτά στη Λευκωσία.
Η παρακμή της Λάρνακας οφειλόταν επίσης στο κλείσιμο ή στην υποβάθμιση πολλών προξενείων, ενώ όσα παρέμειναν στο νησί μεταφέρθηκαν στη Λευκωσία. Το 1882 καταργείται το Εμποροδικείο. Στη Λευκωσία που επελέγει να είναι η έδρα του Άγγλου Ύπατου Αρμοστή, μεταφέρθηκαν το 1909 το Ταχυδρομείο και το 1935 το Τηλεγραφείο. Ακόμα και το υποτυπώδες αεροδρόμιο που κατασκευάστηκε στη Λάρνακα το 1936 και συνέδεε την Κύπρο με τις χώρες της Μ. Ανατολής, εγκαταλείφθηκε λίγο αργότερα, με τη λειτουργία νέου αεροδρομίου στο Γερόλακκο.
Μερίδο ευθύνης για την παρακμή της πόλης φέρουν και οι εκ Λάρνακας επιχειρηματίες, οι οποίοι επένδυαν τα κεφάλαιά τους σε εμπορικές, βιομηχανικές ή τουριστικές επιχειρήσεις όχι στη γενέθλια πόλη τους, αλλά σε άλλες πόλεις, κυρίως στην Αμμόχωστο. Αποτέλεσμα της νοοτροπίας αυτής ήταν η σταθερή έλλειψη θέσεων εργασίας και η αναγκαστική αναζήτηση δουλειάς, είτε σε άλλες πόλεις, είτε στο εξωτερικό.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου