9η Ιουλίου 1821: Ο Εθνομάρτυρας επίσκοπος Κιτίου Μελέτιος Β’, ο πρώτος που καρατομήθηκε!

Ο Επίσκοπος Κιτίου Μελέτιος Β’ σε εικόνα της Παναγίας Χρυσοροϊάτισσας από το ναό της Αγίας Άννας στο ομώνυμο χωριό της Λάρνακας
Καταγόταν από τη Μαραθάσα και συγκεκριμένα από τον Πεδουλά. Ανέβηκε στον επισκοπικό θρόνο Κιτίου το Νοέμβριο του 1810, διαδεχόμενος τον επίσκοπο Χρύσανθο. Λίγο πιο νωρίς είχε χειροτονηθεί Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ο μέχρι τότε οικονόμος Κυπριανός.
Ως επίσκοπος Κιτίου προώθησε την ελληνική παιδεία στην εκκλησιαστική του περιφέρεια, που τότε, εκτός από τη Λάρνακα περιλάμβανε και τη Λεμεσό – Αμαθούντα. Ήταν πιθανότατα ο ιδρυτής της Ελληνικής Σχολής Λάρνακας, μιμούμενος τον Αρχιεπίσκοπο που είχε ιδρύσει το 1812 την Eλληνική Σχολή Λευκωσίας [Παγκύπριο Γυμνάσιο]. Είναι βέβαιο ότι ο Μελέτιος είχε βοηθήσει οικονομικά στην ίδρυση το 1819 της Ελληνικής Σχολής Λεμεσού η οποία στεγάστηκε στο μητροπολιτικό κτήριο της πόλης.
Είναι επίσης βέβαιο ότι είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, όπως και ο στενός φίλος του Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός. Οι δύο ιεράρχες εκπροσωπούσαν μέσα στη μυστική οργάνωση τις τάσεις που επικρατούσαν τότε στο νησί, σχετικά με τον τρόπο συμμετοχής της Κύπρου στην Ελληνική επανάσταση. Ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός ήταν επιφυλακτικός σε μια στρατιωτική εμπλοκή της Κύπρου, διαβλέποντας τους τεράστιους κινδύνους που ελλόχευαν από μια τέτοια ενέργεια, ο Κιτίου Μελέτιος πιο ριζοσπαστικός, ευνοούσε δυναμική συμμετοχή των Κυπρίων στις μελλοντικές ελληνικές εξελίξεις. Η τάση αυτή είχε μεγάλη απήχηση στη Λάρνακα μεταξύ της παροικίας των Ελλήνων Επτανήσιων και των μορφωμένων Λαρνακέων, οι οποίοι ταξιδεύοντας στην Ευρώπη είχαν έρθει σε επαφή με τις ιδέες του διαφωτισμού. Τελικά όμως αυτό που κυριάρχησε ήδη από το 1820 ήταν η συνετή πολιτική του Αρχιεπισκόπου. Έτσι, αποφασίστηκε μόνο η χρηματική και υλική αρωγή προς την Ελληνική επανάσταση, απόφαση που έγινε απόλυτα σεβαστή από τη Φιλική Εταιρεία και τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.

Περί το τέλος του 1820 διοικητής της Κύπρου διορίστηκε ο μετέπειτα σφαγέας Κουτσιούκ Μεχμέτ. Με αφορμή την έκρηξη της Ελληνικής επανάστασης το Μάρτη του 1821, ο Κουτσιούκ Μεχμέτ βρήκε την ευκαιρία των προγραφών και του σφετερισμού των περιουσιών των υποψηφίων θυμάτων του.
Υπογραφή Μελέτιου Β΄ από τον Αρχιεπισκοπικό κώδικα Α’ Ι, σ.155
Την 9η Ιουλίου του 1821, ο επίσκοπος Μελέτιος εκτελέστηκε από τους Τούρκους στη Λευκωσία μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και άλλους ιεράρχες και προκρίτους του νησιού. Όπως αναφέρουν οι πηγές, ήταν ο πρώτος ιεράρχης που καρατομήθηκε. Υπάρχει μάλιστα η εξής ιστορία που δείχνει τη βαρβαρότητα του Τούρκου κυβερνήτη: οι συγγενείς του Κιτίου είχαν σπεύσει  να προσφέρουν χρήματα στον Κουτσιούκ Μεχμέτ για να τον γλυτώσουν. Ο αιμοσταγής Τούρκος, αφού πήρε τα χρήματα και χλευάζοντας τους ανήμπορους συγγενείς, “υποσχέθηκε” να μην τον κρεμάσει, αλλά “τιμής ένεκεν” να τον καρατομήσει πρώτο πριν από τον Αρχιεπίσκοπο.
Την 9η Ιουλίου και τις αμέσως επόμενες μέρες σφαγιάστηκαν 485 περίπου Κύπριοι, μεταξύ των οποίων ιεράρχες, ηγούμενοι μοναστηριών, απλοί παπάδες, έμποροι και πρόκριτοι από όλη την Κύπρο. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και ο Πιεράκης Δημητρίου Κορέλλας γενάρχη της πλούσιας οικογένειας Πιερίδη από τη Λάρνακα [Θέμα: 59 - κατηγορία: οικόσημα-παλιές οικογένειες].
Πηγές: 1. Ιερομ. Σωφρόνιου Γ. Μιχαηλίδη, Ιστορία της Κατά Κίτιον Εκκλησίας, σσ.171-175, Λάρνακα 1992. 2. Άντρου Παυλίδη, Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9, σσ.377-378, εκδόσεις Φιλόκυπρος, Λευκωσία 1988. 3. Κυριάκος Παπαιωακείμ, Η Κατά Κίτιον Αγιογραφική Τέχνη, σσ.97-98, έκδοση Ιεράς Μητρόπολης Κιτίου, Λάρνακα 2002.

Σχόλια