Η μάχη των πληροφοριών μετά τα Οκτωβριανά Η καταδίωξη και η παρακολούθηση των τραγικών εξορίστων - Η συστηματική παρακολούθηση του Διονύσιου Κυκκώτη στην Αλεξάνδρεια - Αναφορές και παρακολουθήσεις στο Λονδίνο - Η ταχυδρομική λογοκρισία μετά τα Οκτωβριανά

Από τις πρώτες απόπειρες μελέτης, της μετά τα Οκτωβριανά περιόδου, άρχισα να συνειδητοποιώ την πρόσθετη ανάπτυξη πάμπολλων μηχανισμών καταστολής και παρακολούθησης. Έτσι άρχισα να συγκεντρώνω ψηφίδα ψηφίδα πληροφορίες για την Κυπριακή πραγματικότητα και καθημερινότητα μετά την αυθόρμητη εξέγερση του Οκτώβρη το έτος 1931. Ταυτόχρονα μελετούσα και αρχειοθετούσα μαρτυρίες, έγγραφα και αστυνομικές αναφορές. Επιπρόσθετα, κατά την τελευταία δεκαετία, με τη βοήθεια φίλων φιλοτελιστών και ιδιαίτερα του μελετητή και ενεργού συλλέκτη και φιλοτελιστή Στέλιου Θεοφίλου, κατενόησα τους μηχανισμούς, τις τεχνικές και τα παράγωγα της ταχυδρομικής λογοκρισίας. Η ιδιότυπη και προκλητική αυτή λογοκρισία ριμάζει κυριολεκτικά το βίο των Ελλήνων της Κύπρου και ιδιαίτερα των εξορίστων και των πολυάριθμων εντοπισμένων.

Η μάχη των πληροφοριών μετά τα Οκτωβριανά

Δεκάδες εμπιστευτικά έγγραφα και αστυνομικές αναφορές ενδεικτικά δείγματα των συνεχών παρακολουθήσεων

Από τη στιγμή της εξορίας. Από την ώρα που τα πλοία που μεταφέρουν τoυς εξόριστους στους τόπους της εξορίας ξεκινά μια ολόκληρη εκστρατεία πολιορκίας τους από πληροφοριοδότες, αποικιακούς υπαλλήλους, ένστολους και μυστικούς αστυνομικούς, διπλωμάτες κυβερνήτες και προξένους. Σε όλες τους τις περιπέτειες εν τη εξορία ένα αόρατο μάτι τους παρακολουθεί και ένα κρυμμένο χέρι συντάσσει αναφορές, αναζητεί οδηγίες χειρισμού.

Από τα δεκάδες έγγραφα που έχουμε μελετήσει είναι εμφανής η στοχοποίηση των εξορίστων. Ακόμα και δέκα χρόνια μετά, οι φάκελλοι τους ενεργοί και σε συνεχή ενημέρωση. Το έτος 1941 παρεμποδίζεται με ρητή οδηγία η όποια πρόθεση τους για επιστροφή στην Κύπρο.

Ας μελετήσουμε ένα από τα έγγραφα το οποίο καταδεικνύει τη συνεχή και επίμονη καταδίωξη της μεγάλης πλειοψηφίας των εξορίστων, αλλά και των συνεργατών τους.

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΑΠΟ Κυβερνήτη ΚΥΠΡΟΣ

Στάλθηκε 27η Μαρτίου, 1941.

Λήφθηκε 29η Μαρτίου, 1941   ώρα 12.25. Αρ.115.

Απευθύνεται στον Πρέσβη της Α.Μ. στην Αθήνα Αρ.200 επανελήφθη στον Ύπουργό Αποικιών Αρ. 115.

Το τηλεγράφημα σας Αρ. 10 προς εμένα επανελήφθη προς το Υπουργείο Εξωτερικών. Απομάκρυνση των Βρετανών Κυπρίων υπηκόων από την Ελλάδα.

Στις συνθήκες που προβλέπονται η απάντηση στην ερώτηση σας είναι θετική. Ζητώ όμως οι ακόλουθοι Κύπριοι απελαθέντες να μην, (επαναλαμβάνω, να μην) σταλούν εδώ.

 Θ. Κολοκασίδης, Σ. Λοϊζίδης, Θ. Τσαγγαρίδης, Χ. Βατυλιώτης, Δ. Κυκκώτης, Γ. Χ΄ Παύλου, Κ. Σκελέας,

 Επίσης, σε καμμιά περίπτωση ο Μακάριος Μυριανθεύς, Μητροπολίτης Κυρήνειας, αλλά είναι Έλληνας υπήκοος. Υπάρχει ένας αριθμός άλλων, οι οποίοι, παρόλο που είναι Βρετανοί υπήκοοι, είναι απαγορευμένοι μετανάστες και μερικοί από αυτούς ίσως να είναι στην Ελλάδα. Δεν είναι επιθυμητό να επιστρέψουν εδώ και θα δώσω κατάλογο ονομάτων με το ταχυδρομείο.

Μυστικές παρακολουθήσεις στην Αίγυπτο

Ο Διονύσιος Κυκκώτης είχε σύμφωνα με σειράν εγγράφων στοχοποιηθεί από τις αποικιοκρατικές αρχές. Η αλληλογραφία και οι προσωπικές του επαφές παρακολουθούντο επισταμένα. Από δυο έγγραφα των αστυνομικών αρχών της Αλεξάνδρειας είναι εμφανής η οργανωμένη εποπτεία των συναντήσεων του με πρόσωπα που θεωρούσε η Αποικοκρατική Κυβέρνηση ως ύποπτα σε εμπλοκή επαναστατικής η ελληνοκεντρικής δράσης. Η μάχη των πληροφοριών ήταν όντως θεσμοθετημένη οργανωμένη και είχε αρχειακή και προσθετική κλιμάκωση ανάπτυξη. Οι προσωπικοί φάκελλοι των εξορίστων ασκούσαν, εποπτευόμενοι, επιδράσεις σε όλους τους Κυβερνήτες μετά τον Στορρς. Ακόμη και μετά την έναρξη του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου υπάρχει μέριμνα για την επικινδυνότητα και την αποφυγή της δραστηριοποίησης τους εντός Κύπρου.

Είναι επίσης εμφανής μια σκληρή στάση έναντι των «ταραχοποιών» μια οργή έναντι των πρωτεργατών της πυρπόλησης του Κυβερνείου και της πολύ δύσκολης κατάστασης μετά την 21 Οκτωβρίου του 1931.

Ας μελετήσουμε όμως την ενδιαφέρουσα εμπιστευτική αναφορά του Διοικητή της Αστυνομίας της πόλης της Αλεξάνδρειας.

Εμπιστευτικό, 11 Μαρτίου 1933, 1) Φειδίας ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ .

2) Κυριάκος Παύλου ΡΩΣΣΙΔΗΣ

Αγαπητέ Ταγματάρχη Anson,

Αναφορικά με την επιστολή σας αρ. SSP/C.10 της 23/2/33, έχω την τιμή να σας πληροφορήσω ότι οι ανωτέρω ονομαζόμενοι επιβάτες transit, έφθασαν στο λιμάνι αυτό στις 28/2/33 με το ατμόπλοιο «EGITTO», από την Κύπρο μέσω Πειραιά, έχοντας στην κατοχή τους διαβατήρια που είχαν θεωρήσεις για την Αίγυπτο, οι οποίες περιορίζονταν σε παραμονή 3 μηνών, και τα οποία εκδόθηκαν στις 11/2/33 από τον Αποικιακό Γραμματέα Κύπρου. Τους επετράπη να κατεβούν στην ξηρά κατά τη διάρκεια της παραμονής του πλοίου στο λιμάνι, και έφυγαν στις 1/3/33 με το ίδιο πλοίο καθ' οδόν για Τεργέστη, μέσω Ρόδου.

Σύμφωνα με τις οδηγίες, τέθηκαν και οι δυο υπό διακριτική παρακολούθηση, ενώ ήταν στη στεριά, με τα ακόλουθα αποτελέσματα:-

Ο Φειδίας Κυριακίδης, που περιγράφεται ως δικηγόρος, δεν κατέλυσε στο Ξενοδοχείο Windsor, όπως δήλωσε. Μόλις αποβιβάστηκε μετέβη στο κατάστημα κάποιου Σωφρονίου Σ. Κυριακίδη, εμπόρου σιτηρών, που βρίσκεται στη Rue Masguid El Kadi.1 - ο τελευταίος είναι συγγενής του, και έμεινε για το βράδυ στο σπίτι του συγγενή του, στη Rue des Etudiants αρ.3.

Από έρευνες που έγιναν, αποκαλύφθηκε ότι ο Φειδίας Κυριακίδης πήγε και επισκέφθηκε τον Αρχιμανδρίτη Διονύσιο ΚΥΚΚΩΤΗ στο Ελληνικό Πατριαρχείο. Μετά βγήκαν έξω μαζί.

Ο Σωφρόνιος Σ. Κυριακίδης, ο οποίος είναι Έλληνας υπήκοος, είναι σύνδεσμος των Κώστα Πηλαβάκη, Δρ. Κ. Παπαέλληνα, Δρ. Κ. Μοδινού, Λουκά Χριστοφίδη κ.ά., όλοι Κύπριοι. Ήταν ένα από τα κυριότερα πρόσωπα που βοήθησαν τους Κυπρίους να μαζέψουν χρήματα, να οργανώσουν συγκεντρώσεις, κτλ., για πολιτικούς σκοπούς που έχουν σχέση με Κυπρίους.

Ο Αρχιμανδρίτης Διονύσιος ΚΥΚΚΩΤΗΣ έχει φάκελλο στο Τμήμα αυτό, και είναι το άτομο που έστειλε τον δικηγόρο Σχίζα στην Κύπρο το περασμένο καλοκαίρι, για να παραδώσει κάποια έγγραφα στον Λεόντιο, Μητροπολίτη Πάφου Κύπρου, ο οποίος, μετά την επίσκεψη του Σχίζα, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 3 χρόνων, αλλά αργότερα η ποινή μετατράπηκε σε εντοπισμό για την ίδια περίοδο.

Ο Κ. Π. ΡΩΣΣΙΔΗΣ, δημοσιογράφος, αποβιβάστηκε στις 2 μ.μ., με τη συνοδεία ενός άλλου επιβάτη transit, του Κλεόπα Χατζή-Παπά Δημητρίου, ιερέα, από την Κύπρο. Επισκέφθηκαν μαζί την ελληνική εκκλησία - μετά περπάτησαν σε διάφορους δρόμους της πόλης μέχρι τις 7 μ.μ. και αργότερα επέστρεψαν στο πλοίο, παρέλαβαν τα διαβατήρια τους από τον έλεγχο εισόδου του πλοίου, και παρέμειναν εκεί.

Εξαιτίας της σύντομης παραμονής τους στην Αίγυπτο, δεν κατέστη δυνατό να εξακριβώσουμε κατά πόσο τα εν λόγω άτομα έλαβαν μέρος σε οποιαδήποτε μορφή πολιτικής δραστηριότητας σχετικά με την Κύπρο.

Ειλικρινά, Kaimakam

Διοικητής της Αστυνομίας της Πόλης της Αλεξάνδρειας