Στο δημοσίευμα της 6ης Νοεμβρίου με τίτλο «Αντάλλαζε την αυτοδιάθεση διχοτόμηση ο Ε. Αβέρωφ» δυστυχώς, δεν μελετήθηκε σωστά το συγκεκριμένο έγγραφο σε σχέση με όσα λάμβαναν χώρα την συγκεκριμένη περίοδο.
Η σχετική αναφορά είναι έκθεση από την βρετανική πρεσβεία στην Άγκυρα προς το Φόρειν Όφις ημερ. 13 Οκτωβρίου 1956 στην οποία ο Βρετανός πρέσβης ενημερώνει το Λονδίνο για τα όσα του είπε ο Γενικός Διευθυντής του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών (που τότε ήταν ο κ. Μπιρτζί) όπως υποτίθεται του τα μετέφερε και εκείνου ο Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα. Το έγγραφο δεν είναι αυτούσιο πρακτικό συνομιλίας Αβέρωφ/Ικσέλ.Γι΄αυτό δεν μπορεί να βασιστεί ένας ότι τα όσα μεταφέρθηκαν από τον ένα στον άλλο και στον τρίτο που τελικά ήταν ο Βρετανός πρέσβης αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα για όσα λέχθηκαν μεταξύ Αβέρωφ και Ικσέλ.
Στο βιβλίο του ο Ε. Αβέρωφ απαντά και μάλιστα σε απρόοπτο χρόνο πριν 28 χρόνια και καταρρίπτει τους τουρκικούς ισχυρισμούς. Ο Αβέρωφ αναφέρει ότι ο ίδιος ετοίμασε πολυσέλιδα πρακτικά και για τις δύο συναντήσεις που είχε μαζί του. Μάλιστα αναφέρεται και σε 3η συνάντηση εντός του 1957. Επομένως μόνο αν εντοπιστούν τα πρακτικά εκείνα και δημοσιευθούν θα εκτιμηθούν σωστά τα πράγματα. Κάποιοι πρέπει να κατέχουν αντίγραφα.
Επιπλέον η σχετική αναφορά στο έγγραφο αυτό δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως ο Αβέρωφ να πρότεινε (πρώτος) την διχοτόμηση στον Τούρκο πρέσβη τον Φθινόπωρο του 1956 εφόσον αναφέρεται σε δήλωση Βρετανού βουλευτή από την Βουλή των Κοινοτήτων την οποία και σχολιάζει. Ειδικά όταν η προ-τελευταία παράγραφος στο έγγραφο αυτό που δεν αναφέρθηκε στο δημοσίευμα στην Σημερινή 6 Νοεμβρίου 2009, είχε ως εξής:
“The Turkish Ambassador’s comments on these two conversations were that the Greek Government knew perfectly well what the Turkish Government’s views were on self-government and self-determination and that their aim was: to elicit a statement of the Turkish Government’s view on partition.
To attenuate Turkish opposition to Greece at the forthcoming session of the United Nations by a show of reasonableness and goodwill now. He added that he believed that the picture which Monsier Averoff painted of the Greek Government’s position in event of a defeat at the United Nations was designed primarily to impress the Americans and through them her Majesty’s Government. He thought that if the United States Government gave the Greeks no sympathy now and if the Greek appeal to the United Nations failed the Greek government might then formally put forward partition as a means of ending the deadlock”.
Δηλαδή και ο ίδιος ο Τούρκος πρέσβης Ικσέλ, συνοψίζοντας τις δύο συνομιλίες που είχε με τον Ε. Αβέρωφ σημείωσε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση γνώριζε πολύ καλά τις τουρκικές θέσεις για αυτοκυβέρνηση και αυτοδιάθεση και στόχευε στο να εξασφαλίσει (ο Αβέρωφ) τις τουρκικές απόψεις για διχοτόμηση. Ότι η εικόνα που του παρουσίασε ο Αβέρωφ για καλή θέληση και διαλλακτικότητα στόχευαν, σε περίπτωση αποτυχίας στα Ηνωμένα ΄Εθνη, να κερδίσουν τους Αμερικανούς και μέσω αυτών τους Βρετανούς. Ο Τούρκος πρέσβης σκέφθηκε ότι αν οι ΗΠΑ δεν έδιδαν υποστήριξη στους ΄Ελληνες την στιγμή εκείνη και αν αποτύγχανε η προσφυγή ίσως η Ελληνική Κυβέρνηση να μπορούσε επίσημα να προχωρήσει με την διχοτόμηση ως ένα τρόπο να βγεί από το αδιέξοδο.
Η αναβολή της Αυτοδιάθεσης ξεκίνησε από την Κύπρο
Οσον αφορά την αναφορά Αβέρωφ για αναβολή της αυτοδιάθεσης, όπως είπε και ο ίδιος ο Ικσέλ ο Αβέρωφ γνώριζε πολύ καλά τις τουρκικές θέσεις για διχοτόμηση. Και εκείνο που συζητείτο έντονα τότε μεταξύ Βρετανίας και Τουρκίας ήταν η χωριστή αυτοδιάθεση για το 18%. Και με την εισήγηση για αναβολή της αυτοδιάθεσης υποστηρίζοντας την αυτοκυβέρνηση, ο Αβέρωφ ενδεικτικά δεν απέκλειε την Ένωση, αλλά προσπαθούσε να αποφύγει το ενδεχόμενο το 18% να κέρδισε και εκείνο αυτοδιάθεση, όπως έσπρωχναν τα πράγματα Λονδίνο και ΄Αγκυρα. Οπως και έγινε τελικά στις 19 Δεκεμβρίου 1956.
Εξάλλου, ένα χρόνο ενωρίτερα δηλαδή όταν Υπ. Εξωτερικών ήταν ο Σπύρος Θεοτόκης στην Ελλάδα) σε έκθεσή του (μετά από ‘αποστολή’ σε Ελλάδα και Κύπρο) προς το Φόρειν ΄Οφις ο Βρετανός βουλευτής Patrick Maitland ημερ. 24 Οκτωβρίου 1955 είχε γράψει τα εξής σχετικά με αναβολή της αυτοδιαθέσεως:
“...Ενδεικτικά χρειάζεται κάτι για να μη χάσουν πρόσωπο και το έκανα ξεκάθαρο ότι εξ΄όσων γνώριζα η θέση μας πως η αυτοδιάθεση δεν είναι για όλους είναι αμετάκλητη. Αυτό οδήγησε τον Γραμματέα του Μακαρίου Πασχαλίδη, να ετοιμάσει μαζί μου μια εισήγηση για εναλλακτική φόρμουλα για λογική αυτοκυβέρνηση...”. Ο Πασχαλίδης είχε επίσης εισηγηθεί το μελλοντικό καθεστώς της νήσου να συζητείτο σε 10-20 χρόνια μεταξύ των Κυπρίων και των Βρετανών! Τις βολιδοσκοπήσεις εκείνες των Βρετανών ακολούθησαν οι προτάσεις Χάρτινγκ.....
Σημείωση: Τα έγγραφα στα οποία υπάρχουν οι αναφορές αυτές για την περίοδο 1956/57 και που αποτελούνται από κάπου 30 φακέλλους ήσαν κλειστοί δίχως ένδειξη αποδέσμευσης. Μετά από μια συνομιλία που είχα την δεκαετία του 1990 με τον καθηγητή Νεοκλή Σαρρή στην Αθήνα, ο οποίος μου είπε ότι οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι ο Ε. Αβέρωφ πρότεινε πρώτος την διχοτόμηση και μου ζήτησε αν υπάρχει κάτι σχετικό στα βρετανικά αρχεία, και αφού ερεύνησα εντόπισα ότι αν υπήρχε θα έπρεπε να ήταν στους φακέλλους αυτούς οι οποίοι περιέχουν προξενικές και πρεσβευτικές ενημερώσεις. Αποτάθηκα στο Αρχείο και ζήτησα πρόσβαση στους φακέλλους με ειδική άδεια, λόγω του ότι επρόκειτο τότε να εκδοθεί το βιβλίο μου “Conspiracy or Blunder?” και δεν θα ήθελα να πέσω έξω στους συλλογισμούς μου. Μου επέτρεψαν να τους μελετήσω υπό επιτήρηση (under supervision) δίχως όμως δικαίωμα να αναφερθώ στο περιεχόμενό τους. Λίγο καιρό αργότερα με ειδοποίησαν ότι τελικά αποφάσισαν να τους αποδεσμεύσουν εκτός από 4/5 οι οποίοι παρέμειναν κλειστοί και αποδεσμεύθηκαν και εκείνοι το 2005. Αυτά τα γράφω στο προαναφερθέν αγγλικό μου βιβλίο που εκδόθηκε το 2000 στην Λευκωσία με μια μικρή αναφορά στον Ε. Αβέρωφ και την διχοτόμηση.
Φανούλα Αργυρού
Λονδίνο 6/11/2009
Απάντηση στο δημοσίευμα Λεωνίδα Λεωνίδου [Σημερινή 9 Νοεμβρίου 2009]
Πηγή : www.tanea-london.net
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου