Στις 12 Μαΐου 2014, έκλεισαν 587 από τον μαρτυρικό απαγχονισμό του Έλληνα Κύπριου επαναστάτη Ρε Αλέξη, του ηγέτη της επανάστασης των «χωργιατών» κατά της Φραγκοκρατίας.
Η διαδικτυακή επιθεώρηση «Εμπροσθοφύλακας», σε συνεργασία με την καλλιτεχνική κοινότητα«ἐσσωτέρικα», είχαν διοργανώσει πέρυσι, στις 12 Μαΐου 2013 στην Πύλη Αμμοχώστου, Φιλολογικό Μνημόσυνο προς τιμήν και εις μνήμην του, ανασύροντας την ξεχασμένη εκείνη Επανάσταση από τις σκιές της Ιστορίας.
Ο συναγωνιστής Μάριος Πούλλαδος, μέλος της Συντακτικής Ομάδας του «Εμπροσθοφύλακα», άνοιξε την εκδήλωση με τα λόγια του μεγάλου Έλληνα παιδαγωγού Ιωάννη Συκουτρή:
«Ο ηρωικός άνθρωπος δεν είναι το άνθος, δεν είν’ ο καρπός – αυτά αντιπροσωπεύουν το παρόν και του παρόντος την ανεπιφύλακτον χαράν. Είναι ο σπόρος που θα ταφή και θα σαπίση, διά ν’ αναφανή το άνθισμα και το κάρπισμα. Είν’ εκείνος που θάπτεται διά να εορτασθή η ανάστασις, και ανάστασις χωρίς ταφήν δεν υπάρχει».
Στο εισαγωγικό του σχόλιο, ο ΔΘ Αριστόδημος, μιλώντας εκ μέρους της καλλιτεχνικής κοινότητας «ἐσσωτέρικα» υπενθύμισε πως η διατήρηση και διαιώνιση της ταυτότητας του Κυπριακού Ελληνισμού και των Κυπρίων ως συνειδητοποιημένου, μη-αφομοιωμένου ελληνικού πληθυσμού με σταθερά εθνικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά στην γη των προγόνων του, είναι άμεσα συνυφασμένη με τους συνεχείς αγώνες αντίστασης στις εκάστοτε αυτοκρατορίες που επιβουλεύονται την Κύπρο:
«Αυτό που αναδεικνύει τον Αλέξη ως μεγάλο ήρωα της Ιστορίας μας δεν είναι το αποτέλεσμα της επανάστασης, αλλά η πράξη αντίστασης και το γεγονός ότι ένας απλός δουλοπάροικος μπορούσε να συνενώσει ένα τεράστιο ποσοστό του πληθυσμού για ένα σκοπό: την απελευθέρωση της πατρίδας μας. […] Η ευνοϊκή θέση που κατείχε ο Αλέξης τον κάνει όλο και πιο μεγάλο. Η θέση του τόσο κοντά στον βασιλιά μπορεί να συγκριθεί με ένα υψηλόβαθμο κυβερνητικό υπάλληλο, με τον μισθό, τις πρόνοιες και την θέση στα κοινωνικά σκαλοπάτια που του αντιστοιχούν. Ήταν βολεμένος, αλλά τα πέταξε όλα, ξέροντας τις επιπτώσεις. Για την ελευθερία του λαού του. Αυτό μας δείχνει την προοδευτικότητα του αλλά μαζί με ένα όραμα απεριόριστο. Για εκείνον όλα ήταν εφικτά, όσο αφάνταστα και να ήταν.»
Στο δικό του σχόλιο, εκ μέρους του «Εμπροσθοφύλακα», ο συναγωνιστής Λάμπρος Καούλλαςαναφέρθηκε στις ανατριχιαστικές ομοιότητες της Φραγκοκρατίας με την σημερινή εποχή:
«Δεν πρέπει να χάνουμε την ελπίδα μας. Να μην αποθαρρυνόμαστε. Μερικά πράγματα είναι παρόμοια με τότε. Πάλι τα στρατηγικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα είναι συντριπτικά εναντίον μας. Η παραπαίουσα, κολοβομένη τάξη των τότε ευγενών, πνιγμένη στον βούρκο της χλιδής, μοιάζει με την σημερινή έκφυλη μεγαλοαστική μας τάξη που έδωσε ψυχή και σώμα σε όποιον τα αγοράζει. Οι Λουζινιανοί –η “Τρόικα” του τότε- εκποίησαν το νησί σε όποιον τυχοδιώκτη αφικνούταν από την Δύση, κάτι σαν τις επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις και τους “στρατηγικούς επενδυτές”. Σήμερα έχουμε αλυσίδες γιγάντιων πολυεθνικών εταιριών, τότε είχαμε τους ξένους φεουδάρχες και τα ιπποτικά τάγματα να απομυζούν τον πλούτο της πατρίδας μας. Όπως είχαν κυρίαρχη βάση οι Γενουάτες στην Αμμόχωστο, έτσι και οι Εγγλέζοι έχουν σήμερα τις βάσεις τους. Νομίζετε πως η ογκώδης μετανάστευση και λαθρομετανάστευση του σήμερα είναι πρωτόγνωρο γεγονός; Θα εκπλαγείτε όταν μάθετε για τις μαζικές εισροές ξένων πληθυσμών αποτελούμενων από μισθοφόρους, εμπόρους, πειρατές και ευγενείς την τότε εποχή.“Α, σήμερα” θα πει κάποιος, “είναι διαφορετικά τα πράγματα, έχουμε γεωπολιτικές εξελίξεις, υπάρχει το θέμα της Συρίας και του Ιράν στην ευρύτερη περιοχή μας, δεν είναι από το χέρι μας.” Χα! Και τότε! Διότι την φραγκοκρατούμενη Κύπρο είχαν ως βάση απ’ όπου εξορμούσαν οι “κουρσάρηδες” και οι “αζάπηδες” κατά των μεσανατολικών και βορειοαφρικανικών παραλίων. Και αυτό μας έφερε τότε τους Μαμελούκους που ζητούσαν εκδίκηση. Κάτι σαν τους σημερινούς τρομοκράτες. Κάνετε τους συνειρμούς.»
Στην δική του ομιλία ο ιστορικός Άντρος Παυλίδης ανέπτυξε με λεπτομέρεια, χρησιμοποιώντας όλες τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές, την οργάνωση και εκτέλεση της Επανάστασης του Ρε Αλέξη καθώς και της εδραίωσης της αγροτοεπαναστατικής εξουσίας του μέχρι το ένδοξο και μαρτυρικό τέλος του. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η διαπίστωση πως η Επανάσταση των Ελλήνων χωρικών της Κύπρου ήταν η πρώτη επανάσταση ευρωπαϊκού λαού κατά της φεουδαρχίας:
«Τώρα όσον αφορά το ίδιο τούτο το κίνημα, είπα ήδη ότι υπήρξε ιδιαίτερα πρωτοποριακό για την εποχή του όσο και ιδιαίτερα τολμηρό, ακόμη και ως ιδέα, συνεπώς και μεγαλειώδες. Μιλάμε για την τρίτη δεκαετία του 15ου αιώνα, εποχή κατά την οποία παντού στην Ευρώπη, αλλά και στην Ανατολή, κανείς, ποτέ, δεν είχε ακόμη διανοηθεί να στραφεί κατά του θεσμού της βασιλείας. Συχνά βέβαια βασιλιάδες εκθρονίζονταν, ή δολοφονούνταν, ή άλλαζαν, αλλά ο ίδιος ο θεσμός παρέμενε μόνιμα το ίδιο ισχυρός και παγιωμένος. Κανείς δεν αμφισβητούσε τον ίδιο τον θεσμό και πολύ περισσότερο οι άνθρωποι των κατωτέρων κοινωνικών τάξεων, χωριάτες και σκλάβοι. Ακόμη και αυτός ο κατά δύο αιώνες παλαιότερος θρύλος του Ρομπέν των Δασών στην Αγγλία είχε ως ήρωα όχι κάποιο απλό άνθρωπο αλλά ένα ευγενή, μέλος της ανώτερης τάξης, που βοηθούσε τις κατώτερες και αδύναμες τάξεις, όπως εξάλλου όριζαν και οι κανόνες της ιπποσύνης, ο οποίος όμως ποτέ δεν αμφισβήτησε την βασιλική εξουσία, στην περίπτωση εκείνη την εξουσία του απουσιάζοντος βασιλιά Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου. Εξεγέρσεις σκλάβων υπήρξαν πολλές, κατά καιρούς, μια ιδιαίτερα γνωστή είναι εκείνη του Σπάρτακου στην αρχαία Ρώμη που στόχευε όμως στην φυγή προς την ελευθερία και όχι στην ανάληψη εξουσίας και αλλαγή των θεσμών.Πως μπορούμε λοιπόν να χαρακτηρίσουμε το υπό τον Αλέξη κίνημα των Κυπρίων, των Κυπρίων χωρικών; Μια εξέγερση που είχε πάρει την μορφή επανάστασης; Και τι είδους επανάσταση να ήταν; Απελευθερωτική ή μήπως κοινωνική; Ή μήπως υπήρξε ένα κίνημα που είχε συνδυάσει και τα δύο; Οι κοινωνικού χαρακτήρα επαναστάσεις θα πρέπει να λεχθεί ότι είχαν αρχίσει στην Ευρώπη και στον κόσμο αρκετά αργότερα. Η γνωστότερη από αυτές, που υπήρξε και πρότυπο, η Γαλλική, είχε εκδηλωθεί το 1789, δηλαδή 363 ολόκληρα χρόνια ύστερα από το κίνημα των Κυπρίων χωρικών. […]Το κίνημα των Κυπρίων χωρικών υπήρξε μοναδικό, και το τονίζω ξανά. Δεν μπορεί να παραλληλιστεί ούτε και με αυτό τούτο “Πόλεμο των Χώρικών” στη Γερμανία το 1525, ένα ολόκληρο αιώνα μετά την εξέγερση των Κυπρίων δουλοπαροίκων. Ο εκεί λεγόμενος “Πόλεμος των Χωρικών” υπήρξε γεγονός καθοδηγούμενο από ανθρώπους της ανώτερης τάξης και μάλιστα και της διανόησης. Στόχευε δε σε κάποιες μεταρρυθμίσεις και ναι, σε αλλαγή καθεστώτων και ανάληψη της εξουσίας από τον λαό, ενώ ήταν απόλυτα συνδεδεμένο και με ζητήματα θρησκείας. […] Δεν βρίσκω τελικά σχέση ή ιδεολογική συγγένεια μεταξύ του κινήματος των Κυπρίων χωρικών και της περίπτωσης του “Πολέμου των Χωρικών” στη Γερμανία. Ο μεν ηγέτης των Κυπρίων χωρικών, ο Αλέξης, ήταν και αυτός ένας απλός χωρικός, ενώ ο Τόμας Μίνστερ σχετιζόταν άμεσα με την εκκλησία και ήταν ηγετική μορφή των λεγομένων “αναβαπτιστών” και υπέρμαχος των διακηρύξεων του Λουθήρου. Οι Κύπριοι χωρικοί αντίθετα δεν φαίνεται καθόλου να είχαν οποιοδήποτε θρησκευτικό κίνητρο, ούτε και οποιαδήποτε βάση σε ιδέες και απόψεις διανοουμένων, ούτε και είχανε καθοδηγηθεί από γνώμες και διακηρύξεις θρησκευτικού ή γενικότερου φιλοσοφικού υπόβαθρου. Οι Κύπριοι χωρικοί χωρίς να γνώριζαν τίποτε απολύτως από όλα αυτά, απλά ξεσηκώθηκαν και απαίτησαν την ελευθερία τους και τον τερματισμό της κτηνώδους εκμετάλλευσης τους. Μόνοι. Αλλά και αν ακόμη δεχθούμε ότι μπορεί μετά βίας να ανιχνευθεί κάποια αμυδρή έστω σχέση μεταξύ των δύο κινημάτων θα πρέπει να τονιστεί ότι και στην περίπτωση αυτή εκείνο των Κυπρίων χωρικών είχε προηγηθεί κατά ένα ολόκληρο αιώνα.»
Στην τελευταία ομιλία της εκδήλωσης ο Δρ. Βάσος Λυσσαρίδης αναφέρθηκε στις σκοπιμότητες της ιστορικής λήθης για τον Ρε Αλέξη, και συνέδεσε τις εξελίξεις του τότε με το σήμερα:
«Είναι παράδοξο το ότι μια από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της ελληνοκυπριακής ιστορίας παραμένει άγνωστη στους πολλούς. Δεν διδάσκεται στα σχολεία. Δεν βρίσκεται σε προτομές. Δεν αποτελεί καθημερινή αναφορά μας. […] Δεν είναι τυχαίο που παραγνωρίστηκε. Η ιστορία συχνά γράφεται από τους τελικούς νικητές και κάποτε από αυλοκόλακες, από υμνητές κατεστημένων. Έτσι ο Ρε Αλέξης απόμεινε ορφανός υμνωδιών παρόλο ότι έγραψε μια από τις πιο ηρωικές σελίδες της Κυπριακής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. […]Η οικονομική κρίση επιβαρύνει την κατάσταση στο παρόν επίπεδο. Η ανωμαλία της κηδεμονίας του οικονομικού επί του πολιτικού προσθέτει στις δυσχέρειες. Την αποικιοκρατία ακολούθησε η μεταποικιοκρατία και τώρα η χρηματοκρατία. Οι απαράδεκτοι παράνομοι όροι του μνημονίου στοχεύουν στον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών και στην επιβολή πολιτικών αποφάσεων, ακόμα και όσον αφορά το Κυπριακό. Από την άλλη υπάρχει και η αντίθετη όψη. Οι λαοί όλων των χωρών, γιατί το φαινόμενο θα επεκταθεί με την χρηματοκρατία θα αντιδράσουν. Δεν θα ανεχθούν συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και μετατροπή των κυβερνήσεων σε όργανα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.»
Αξίζει να σημειωθεί πως στην περσινή εκδήλωση, παρά το ότι συνδιοργανώθηκε από τον «Εμπροσθοφύλακα», μέλη του οποίου (Ν. Ιωαννίδης, Λ. Καούλλας) στοχοποιήθηκαν ουκ ολίγες φορές από το ΑΚΕΛ και την κυβέρνησή του, το παρών του είχε δώσει ο πρώην βουλευτής του κόμματος και και Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Κυπρίων Αγροτών (ΕΚΑ) Πανίκος Χάμπας, ο οποίος καθ’ όλη την διάρκεια της εκδήλωσης κατέγραφε ενθουσιασμένος τα όσα έλεγαν οι ομιλητές.
Σε διάστημα μερικών μόνων ημερών μετά την εκδήλωση του «Εμπροσθοφύλακα» και της «ἐσσωτέρικα», με δικές του πρωτοβουλίες -πράγμα το οποίο τον τιμά προσωπικά- ο κ. Χάμπας πρωτοστάτησε σε εκδηλώσεις της ΕΚΑ για ανάδειξη της μνήμης του Ρε Αλέξη, προτείνοντας μάλιστα με επιστολή του στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη όπως καθιερωθεί η 12η Μαΐου «ως εκείνη η μέρα που θα τιμάται ο αγώνας του κινήματος των Κυπρίων χωρικών-αγροτών με επικεφαλής τον Ρε Αλέξη και την αναγνώριση από την πολιτεία, την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία»[Χαραυγή 15/05/2013]. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί ο ορθός χαρακτηρισμός εκ μέρους του κ. Χάμπα της Επανάστασης του Ρε Αλέξη ως «εθνικοαπελευθερωτικής», ένας χαρακτηρισμός ο οποίος ενδεχομένως να θορύβησε τις επικρατούσες εθνομηδενιστικές φραξιές εντός του κόμματός του.
Οι πρωτοβουλίες του κ. Χάμπα, οι οποίες ακολούθησαν μετά την περυσινή εκδήλωση του «Εμπροσθοφύλακα, κορυφώθηκαν φέτος, στις 12 Μαΐου 2014, όπου έγιναν αποκαλυπτήρια«συμβολικού μνημείου προς τιμήν των εξεγερθέντων Αγροτών και του Ρε Αλέξη» μπροστά στα γραφεία της ΕΚΑ στην οδό Ανδροκλέους 4 στη Λευκωσία. Ομιλητές, εκτός από τον κ. Χάμπα, ήταν ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Κώστας Καδής και ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού. Επιβάλλεται βέβαια να τονιστεί πως αποτελεί πελωρίων διαστάσεων υποκρισία εκ μέρους της ηγεσίας του ΑΚΕΛ να προσπαθεί να οικειοποιηθεί τον συγκεκριμένο αγώνα όταν επί διακυβέρνησής του διαγράφηκαν δάνεια σε δορυφορικές οργανώσεις του ΑΚΕΛ ενώ διορίστηκαν μόνο τραπεζίτες ως Υπουργοί Οικονομικών, είχαν οι ίδιοι εμπλέξει το ΔΝΤ στο ζήτημα της διαχείρισης των υδρογονανθράκων από τον Μάιο του 2012, ενώ ο Πρόεδρος Χριστόφιας κάλεσε του νέους Λουζινιανούς, δηλαδή την Τρόικα και το ΔΝΤ, στην Κύπρο, όπως και συνομολόγησε το πρώτο μνημόνιο μαζί τους τον Νοέμβριο του 2012, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για το χρηματοπιστωτικό πραξικόπημα που ολοκληρώθηκε επί Αναστασιάδη-Σαρρή, το οποίο βέβαια έπληξε και πλήττει ανεπανόρθωτα τον Έλληνα Κύπριο αγρότη.
Η Επανάσταση του Ρε Αλέξη δεν πρέπει να ξαναβυθιστεί στην σκοτεινή άβυσσο της Ιστορίας. Τα προτάγματα και τα ιδανικά που εξέφραζε εκείνη η Επανάσταση, εκείνη η πρωτοπόρα και μοναδική στιγμή στην ιστορία του Κυπριακού Ελληνισμού πρέπει να αναδειχθεί και να διδαχθεί στις νέες γενιές Ελλήνων. Ο Ρε Αλέξης ενσαρκώνει το αρχέτυπο του Κύπριου αγωνιστή, την αρχετυπικής ιδιοσυγκρασίας εκείνης που αιώνες μετά, και αφού πέρασαν άλλοι τόσοι κατακτητές, που έδωσε τους αντάρτες της εθνικοαπελευθερωτικής ΕΟΚΑ. Η Επανάσταση του Ρε Αλέξη είναι ιστορικά η πρώτη εθνικολαϊκή εξέγερση που σημειώνεται σε όλη την Ευρώπη κατά της φεουδαρχίας. Σήμερα που ορισμένες ευρωπαϊκές ελίτ, μεθυσμένες από την διεθνιστική εξουσία, προσπαθούν να επιβάλουν μια τεχνοφεουδαρχία, ο Ρε Αλέξης, ο τολμηρός, κατάπελλος επανάστατης από την Κύπρο της τουρκικής κατοχής, των βρετανικών βάσεων, του νεοταξικού μνημονίου, του κουρέματος και της μηδέποτε τιμωρηθείσας και διαλυθείσας πολιτικο-χρηματοπιστωτικής συνωμοσίας, αποτελεί πρότυπο όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για όλους τους Ευρωπαίους.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου