Αναμνηστική φωτογραφία ανταρτών στην περιοχή Τρούλλων λίγο πριν την κάθοδό τους
Ένα ιστορικό γεγονός που παραμένει στη μνήμη μου ζωντανό – ήμουν μόλις 8 χρονών –ήταν η κάθοδος στις 9 Μαρτίου του 1959 των ανταρτών και η υποδοχή που τους επεφύλαξε ο λαός της Λάρνακας μέσα σε μια πρωτόγνωρη ατμόσφαιρα πατριωτικού ενθουσιασμού. Είχε προηγηθεί τέλη Φεβρουάριο του 1959 η υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου που σηματοδότησε τη λήξη του αγώνα της ΕΟΚΑ. Μαζί με τους αντάρτες δόθηκε γενική αμνηστία σε όλους τους πολιτικούς κρατουμένους που βρίσκονταν στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας ή σε φυλακές της Αγγλίας.
Από το συγκλονιστικό αυτό γεγονός παρουσιάζουμε κάποιες φωτογραφίες. Μερικέςδημοσιεύονται για πρώτη φορά. Όλες, παραχωρήθηκαν από τον Γιώργο Λυκούργο πρώην διπλωμάτη και δήμαρχο Λάρνακας την περίοδο μεταξύ 1991 και 2001.
Αθηαινίτες με ελληνικές σημαίες έτοιμοι να συνοδεύσουν αντάρτες στη Λευκωσία. Η Αθηένου ήταν το κέντρο διοίκησης του ανατολικού τομέα της ΕΟΚΑ στη Λάρνακα
Την 1η Μαρτίου του 1959 επέστρεψε στην Κύπρο μετά από εξορία τριών χρόνων ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο οποίος έτυχε μεγαλειώδους υποδοχής στη Λευκωσία από διακόσιες χιλιάδες Ελληνοκύπριους, σχεδόν από το μισό πληθυσμό της Κύπρου. Η πανηγυρική δοξολογία έγινε στον καθεδρικό ναό της Φανερωμένης στις 9 Μαρτίου χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Στη δοξολογία παρέστησαν ομάδες ανταρτών από όλες τις Επαρχίες. Μετά την πανηγυρική δοξολογία και αφού όλοι οι αντάρτες πήραν τις ευλογίες του Μακαριωτάτου επέστρεψαν στις πόλεις τους όπου ο λαός περίμενε να τους υποδεχθεί. Την 9η Μαρτίου όλη η Λάρνακα ήταν στους δρόμους. Όλη η Κύπρος.
Μια φωτογραφία που δημοσιεύεται για πρώτη φορά δείχνει κατοίκους της Αθηαίνου με ελληνικές σημαίες που ετοιμάζονται να μεταβούν στη Λευκωσία με λεωφορεία συνοδεύοντας τους αντάρτες του ανατολικού τομέα της Επαρχίας, τομεάρχης του οποίου ήταν ο Γιώργος Λυκούργος. Σύμφωνα με τον ίδιο ο ανατολικός τομέας περιλάμβανε εκτός από την Αθηένου, τα χωριά Αραδίππου, Άρσος, Αβδελλερό, Τρούλλους, Λειβάδια, Ορόκλινη, Πύλα, Καλό Χωριό και Αγία Άννα και Τρεμετουσιά. Το κέντρο διοίκησης του ανατολικού τομέα ήταν στην Αθηένου.
Δαφνοστολισμένη η πόρτα στην οδό Χρυσοπολίτισσας 32 περιμένει να υποδεχτεί τον αντάρτη
Από τις προηγούμενες μέρες ολόκληρη η πόλη είχε σημαιοστολιστεί ενώ θυμάμαι τον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Λαζάρου που είχε σκεπαστεί κυριολεκτικά από δάφνες και μερσίνες για την επίσημη υποδοχή των ανταρτών. Στις εισόδους όλων των σπιτιών των ανταρτών είχαν κατασκευαστεί δάφνινες αψίδες με τις φωτογραφίες ψηλά του Μακάριου και του Διγενή. Μια τέτοια φωτογραφία δείχνει το σπίτι του Γιώργου Λυκούργου που βρισκόταν στην οδό Χρυσοπολίτισσας 32 στο ισόγειο της διατηρητέας οικίας Βαρλαάμ. Η φωτογραφία δημοσιεύεται για πρώτη φορά. Καθισμένη με την εφημερίδα είναι η θεία του Γ. Λυκούργου κ. Μαρίκα Σταυρίδου, κάτω αριστερά η αδελφή του Φλώρα, ενώ στην πόρτα στέκεται η άλλη του αδελφή Τούλα.
Σε μια άλλη φωτογραφία που επίσης δημοσιεύεται για πρώτη φόρα απαθανατίζεται η παρέλαση μιας ομάδας ανταρτών που κατευθύνεται στη εκκλησία του Αγίου Λαζάρου περνώντας από τους κύριους δρόμους της πόλης. Σημαιοφόρος της ομάδας είναι ο Χριστάκης Καραγιώργης από τη Βάβλα στο σπίτι του οποίου είχε το κρησφύγετο του ο Μιχαλάκης Παρίδης. Σ’ αυτό το σπίτι που έπεσε μαχόμενος ο ήρωας από την Αναφωτία. Στο σχηματισμό των ανταρτών διακρίνονται οι Χρύσανθος Κυριάκου, Μιχαλάκης Σετράκης, Δημήτρης Πιερή Πουλλή κ.ά.
Οι τρεις φωτογραφίες που ακολούθουν είναι οι δύο από την υποδοχή και την πανηγυρική δοξολογία στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου και η τελευταία από την επιστροφή του Γ. Λυκούργου στην οικογενειακή στέγη ύστερα από απουσία τεσσάρων χρόνων.
Η πρώτη φωτογραφία που δημοσιεύεται για πρώτη φορά, δείχνει τον Σταύρο Ποσκώτη να χαιρετά το ενθουσιώδες πλήθος εκ μέρους των κρατούμενων Λαρνακέων μελών της ΕΟΚΑ στις φυλακές Perth της Σκωτίας και στις κεντρικές φυλακές. Οι παλιές φωτογραφίες μας επιτρέπουν μια νοσταλγική περιπλάνηση στο παρελθόν αναγνωρίζοντας ανθρώπους που έζησαν και έδρασαν στην πόλη και που τώρα δεν βρίσκονται εν ζωή. Πίσω από τον Ποσκώτη είναι ο ιερέας του Αγίου Γεωργίου Κοντού πατήρ Παναγιώτης, στο σκάμνο ο παπά Σταύρος μ΄ένα πλατύ χαμόγελο, δίπλα του η Μαρούλλα Μαυρονικόλα, λίγο πιο αριστερά ο Νίκος Δημητρίου παράγοντας της πόλης και πολιτευτής και πίσω του με τη σφιγμένη γροθιά ο Μιχαλάκης Λάμπρου, που είχε το βιβλιοπωλείο “Αναγέννηση”. Στο μητροπολιτικό θρόνο ο Αρχιμανδρίτης Σιδεράς, σήμερα στη Λεμεσό. Στη δεύτερη φωτογραφία απευθύνει χαιρετισμό εκ μέρους των ανταρτών της Επαρχίας Λάρνακας ο τομεάρχης Γιώργος Λυκούργος.
Πρώτη δημοσίευση. Στην αγκαλιά της οικογένειας και των συγγενών του ύστερα από απουσία τεσσάρων χρόνων. Από δεξιά, η μητέρα του Ελπίδα Λυκούργου, Κοκκούλα Σταυρίδου – Αποστολίδου, Άθως Σταυρίδης, Στέφανος Σταυρίδης θείος του Γ. Λυκούγου, η αδελφή του Τούλα και η ανεψιά του Ινώ Σταυρίδου – Χατζηπαύλου στην αγκαλιά του, Εύρος Σταυρίδης, Φοίβος Σταυρίδης, ο γαμπρός του Λυκούργου Κύπρος Αντωνίου και η θεία Μαρίκα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου