Ο εκ Λάρνακας Νικόλαος Σαρίπολος: ο συντάκτης του Ελληνικού Συντάγματος του 1864

Νικόλαος Σαρίπολος γεννήθηκε στη Λάρνακα το 1817. Ο πατέρας του Ιωάννης ήταν στη λίστα προγραφών του Τούρκου κυβερνήτη Κουτσιούκ Μεχμέτ, που εκτελέστηκαν την 9η Ιουλίου του 1821. Γλύτωσε από τον θάνατο αφού φυγαδεύτηκε από αυστριακό πλοίο που βρισκόταν ελλιμενισμένο στη Λάρνακα τις κρίσιμες εκείνες μέρες του Ιουλίου. Φυγαδεύτηκε με την οικογένειά του στην Τεργέστη της Ιταλίας.  Εκεί ο νεαρός Νικόλαος φοίτησε στην περίφημη Σχολή της Ελληνικής Κοινότητας (Τεργέστειος Σχολή). Το 1830, η οικογένειά του επέστρεψε στην Κύπρο, μετά την αμνηστία που δόθηκε. Το 1837 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει Ιατρική, αλλά επέστρεψε πίσω τον επόμενο χρόνο λόγω θανάτου του πατέρα του. Το 1840 επέστρεψε στο Παρίσι και σπούδασε Νομική. Διδάκτωρ Νομικής το 1844.
Συνέχισε την καριέρα του στην Ελλάδα. Πρώτα ως γραμματέας του πρωθυπουργού Ιωάννη Κωλέττη. Το 1846 εξελέγη υφηγητής και ακολούθως καθηγητής του Συνταγματικού και του Ποινικού Δικαίου. Το 1852 παύθηκε από το Παλάτι λόγω έντονης κριτικής που άσκησε κατά των Ανακτόρων. Επανήλθε σε δημόσιο αξίωμα το 1854 στη θέση του νομικού συμβούλου του Υπουργείου Εσωτερικών. Από το 1854 έως το 1864 υπηρέτησε από διάφορες δημόσιες και ακαδημαϊκές θέσεις.
Πήρε μέρος στην Β’ Εθνική των Ελλήνων Συνέλευση στην Αθήνα (1862-1864) ως πληρεξούσιος του Πανεπιστημίου και των ελληνικών παροικιών. Στο διάστημα αυτό εργάστηκε για τη σύνταξη του τελικού σχεδίου του Συντάγματος του οποίου ήταν και εισηγητής. Για τη συνολική του προσφορά στη νομική επιστήμη διετέλεσε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας των Παρισίων και της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου.
Το Σύνταγμα του 1864, προϊόν της «Β΄ εν Αθήναις Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως» περιλάμβανε 110 άρθρα, ήταν επηρεασμένο από τα συντάγματα του Βελγίου (1831) και της Δανίας (1849) και έμελλε να ισχύσει -με τις αναθεωρήσεις του 1911 και του 1952- για περισσότερα από εκατό χρόνια. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του νέου καταστατικού χάρτη της χώρας ήταν ότι επανέφερε την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας του Συντάγματος της Τροιζήνας του 1827 και στηριζόταν από τη δημοκρατική και όχι τη μοναρχική αρχή, δηλαδή αναγνωριζόταν πλέον το έθνος, ο ελληνικός λαός, και όχι ο μονάρχης, ως πηγή και φορέας της κρατικής  εξουσίας. Καθιέρωσε, μεταξύ άλλων, την αρχή της άμεσης, καθολικής και μυστικής ψηφοφορίας, το σύστημα της τετραετούς θητείας της Βουλής, τα δικαιώματα του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεθαι, ενώ κατήργησε τη Γερουσία. Παραλλήλως, υιοθέτησε τη δυνατότητα σύστασης από τη Βουλή «εξεταστικών των πραγμάτων επιτροπών». Επίσης, ο βασιλιάς διατήρησε το δικαίωμα να συγκαλεί τακτικώς και εκτάκτως τη Βουλή όπως και να τη διαλύει κατά την κρίση του, αλλά το περί διαλύσεως Διάταγμα έπρεπε να είναι προσυπογεγραμμένο από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Παντρεύτηκε το 1847 και απέκτησε εννέα παιδιά. Αίθουσα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών φέρει το όνομά του. Του απονεμήθηκαν πολλές τιμητικές διακρίσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό.
Αυτός είναι με λίγα λόγια ο Νικόλαος Σαρίπολος, ένα από τα μεγαλύτερα τέκνα της Λάρνακας και της Κύπρου.
Η φωτογραφία από το αρχείο του Φοίβου Σταυρίδη.

Σχόλια