Αναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
Κυκλοφόρησε πρόσφατα το βιβλίο του Γρηγόρη Κ. Ορφανίδη «Η πολυτάραχη ζωή μου. Μνήμες και στιγμιότυπα». Ο συγγραφέας γεννήθηκε στη Λάπηθο τον Απρίλιο του 1920. Έδειξε έφεση στα γράμματα, και παρά τις οικονομικές οικογενειακές δυσκολίες, μετά το Δημοτικό φοίτησε στο διτάξιο Ημιγυμνάσιο Λαπήθου και στο πεντατάξιο Γυμνάσιο Κερύνειας και αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο (Ιούνιος 1937). Μεγάλωσε σε μια εποχή, όπως γράφει, που «οι εργασίες της ημέρας ξεκινούσαν από νωρίς το πρωί, τρεις η ώρα, με τη γέννηση του πρωινού μεγάλου αστεριού, του λεγόμενου “άστρου της πορνής”». Αυτή την ώρα ξυπνούσαν και οι μικροί μαθητές για να μελετήσουν τα μαθήματα της ημέρας, κάτω από τη λάμπα πετρελαίου. Τον χειμώνα, όταν έβρεχε, πήγαιναν στο σχολείο σκεπασμένοι με σακούλες, ενώ το καλοκαίρι, ιδίως τα αγόρια, πήγαιναν ξυπόλητοι.
Ο Ορφανίδης ήταν από τους πρώτους φοιτητές του Διδασκαλικού Κολλεγίου Μόρφου (1937), ενώ φοίτησε και στη Γεωργική Σχολή. Ως δάσκαλος, και ως διευθυντής στη συνέχεια, υπηρέτησε στην Αραδίππου, στην Περιστερώνα της Πάφου, στον Σύσκληπο, στα Φτέρυχα, στην Καλογραία, στον Άγιο Αμβρόσιο, στη Λάπηθο, στον Καραβά και στο Ελένειο της Λευκωσίας. Ύστερα από την τουρκική εισβολή και την προσφυγιά εργάστηκε στην Κακοπετριά και για μια πενταετία στους Αγίους Ομολογητές, από όπου αφυπηρέτησε το 1980.
Η γενιά δασκάλων στην οποία ανήκε ο Ορφανίδης ήταν οι ανώνυμοι και αθόρυβοι στυλοβάτες της κυπριακής κοινωνίας για πολλές δεκαετίες. Έχοντας γερή παιδεία και αγάπη στα γράμματα και κληρονομώντας το δέσιμο με κάθε σπιθαμή πατρικής γης, του ασύλητου τόπου και του ανόθευτου αέρα της αρχέγονης Κύπρου της εποχής της προ-νεωτερικότητας, υπήρξαν πρότυπα αφοσίωσης στην εκπαιδευτική και κοινωνική τους αποστολή, όταν η εντιμότητα, η σεμνότητα και η εργατικότητα ήταν αυτονόητα και όχι σπάνια εξαίρεση. Μοναδικό, αλλά ανεκτίμητο αντίδωρο για την προσφορά του καλού δασκάλου, η
αγάπη των εκατοντάδων μαθητών και μαθητριών του στο πέρασμα του χρόνου. Και η ευγνωμοσύνη για όσα του οφείλουν.
Στο βιβλίο καταγράφονται οι μνήμες του συγγραφέα από τη Λάπηθο, γίνεται αναφορά στις παραδοσιακές τέχνες της κωμόπολης, στα δημοτικά σχολεία και στους δασκάλους και δασκάλες που γεννήθηκαν ή εργάστηκαν στην γενέτειρά του, στα ήθη και στα έθιμα, στην κοινωνική και πνευματική ζωή της Λαπήθου, όπου είχε και ο ίδιος σημαντική συμβολή, σε διάφορες δημοτικές επιτροπές και συλλόγους.
Σήμερα, στα 95 του χρόνια ο παλιός μας δάσκαλος στη Λάπηθο είναι κάτοικος της «Στέγης Ηλικιωμένων Αγλαντζιάς», όπου συνεχίζει να παραδίδει με χαμόγελο μαθήματα ζωής, αναμένοντας τον Αποσπερίτη. Διαβάζουμε στον επίλογο: «Κάθομαι στον προθάλαμο του ιδρύματος. Πιο κάτω μπροστά μου, φαίνεται η μεγάλη αίθουσα με τα καθίσματα των ηλικιωμένων, με μεγάλα γυάλινα παράθυρα και με ανοιχτές τις μεγάλες κουρτίνες που θα κλείσουν το βράδυ. (…) Στο βάθος, στα βόρεια, αντικρίζω τις βουνοκορφές της οροσειράς του Πενταδάκτυλου. Δε βλέπω καθόλου τις δασώδεις του περιοχές, ούτε τη γαλάζια θάλασσα που απλώνεται πιο κάτω στα βόρεια, εκεί που θα έβλεπα την Κερύνεια, τη Λάπηθο, τον Καραβά και τα άλλα της μεγάλα και μικρά χωριά της επαρχίας. Δε μπορώ τώρα να τα δω και να τα χαρώ, γιατί όλα αυτά τα μέρη είναι σκλαβωμένα από τους Τούρκους, κρυμμένα πίσω από τον Πενταδάκτυλο. Εγώ απλώς τα θυμούμαι και τα βλέπω με τη φαντασία μου, και μου γεννούν πάρα πολλές αναμνήσεις.»
Δημοσιεύθηκε στην εφημ. “Ο Φιλελεύθερος”, στις 14 Φεβρουαρίου 2015
http://papapolyviou.com/
Εκδόσεις Ηλία Επιφανίου Λευκωσία 2014
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου